Kürt efsaneleri arasında yer alan hikayelerden biri olması nedeniyle Demirci Kawa Efsanesi ve Hikayesi yazımız ile bugün Dermici Kava ve Dahak arasında geçen olayları derleyip sizlere aktaracağız. Bu yazıda Demirci Kawa kimdir? Demirci Kawa Kürt mü gibi bir çok soruya da cevap bulabileceksiniz.
İçindekiler:
Demirci Kawa efsanesi Farsça Keve Ahenger Kürtçe ise Kawaye Hesinger’in efsanesidir. İran mitolojisinde zulüm eden bir kralın acımasız tavrına isyan eden kahramanın öyküsü olarak bilinir. Günümüz şartlarında hala nevroz bayramı olarak kutlanan bayram demirci Kawa efsanesine dayanmaktadır. Bu hikâyenin Fars şairi olan Firdevsin önemli eserleri içinde Şehname’de yer aldığı bilinmektedir. Hikayeye göre acımasız olan bir hükümdarın demirci kawaya yaptığı zulüm beraberinde demirci kawa’nın oğlunu kurtarmaya çalışması konu edinmiştir.
Yavrusunu korumaya çalışan bu kişi hükümdara başkaldırmış ve ona med halkı önderliğinde gereken cezayı vermiştir. Ardından halkın kalan kısmı haberdar etmek için tongel şeklinde ateş yakmıştır. Yıllardan beri kutlanan nevroz bayramı da bu olaya istinaden Kürtler tarafından kutlanmaktadır.
Demirci Kawa Kürt mü şeklinde araştıranlara yönelik efsaneden de anlaşılacağı üzere Kürt olduğunu söylemek gerekir. Kürt vatandaşlar için önderlik yapmış bu kişinin mesleği demircilik işiyle uğraşan bir kişi olarak yorumlanır. Yıllar boyu acımasız bir kralın altında çalışıp ezilen ve en sonunda canına tak edip gereken cezayı vermek için taarruza geçen bir adamın öyküsüdür.
Günümüzde kendisi kahraman olarak anılan ve bu şekilde öykülerde yer alan biri şeklinde anılmaktadır. Sembolük ateş yakma eylemi ise her nevroz bayramında yapılan etkinliklerden biri sayılır. Kürtler için yeni gün veya gün ışığı anlamına gelen sembolik hareket demirci kawa efsanesine bağlıdır.
Demirci Kawa sözleri kapsamında genellikle yaşadığı zulümlerle ilgili cümleler vardır. Kürt dilinin yasaklandığı, inkâr edildiği, var olmadığı gibi durumlarla ilgili sözler bulunur. Kürt halkının ortaya çıkış sembolik adı olan demirci Kawa bu yüzden önemli yer tutmaktadır. Efsaneleştirilmesine yönelik yaşadığı acılar ve başkaldırma hareketi destansı şekilde anlatılmıştır. Sözlerinden birinde ben onların hak ettiği hükümdarım bana saygı duyacaklar şeklinde kelimelerin döküldüğü bilinmektedir. Bu ve buna benzer cümleler ve anlamlar içeren demirci kawa sözleri aslında zafere, Kürt halkına yönelik olması gereken eşitliğe dairdir. Bu yüzden özgürlükçe düşünce biçimi ile bağdaşan sözlerin Kürt halkı üzerinde önemi oldukça büyüktür. Nevroz hakkında detaylı bilgiler için Nevroz miting tarihleri ne zaman yazımızı da okuyabilirsiniz.
Demirci Kawa kim öldürdü kapsamında araştırdığınız zaman birçok bilgiye erişebilirsiniz. Fakat tarihi açıdan bilgilere göre çocuk kafası kestirip beyinlerini yiyen bir hükümdarın sonunu getiren ve onu parçalayarak öldüren demirci Kawa efsanesini öğrenebilirsiniz. Köylü halkının yaşadığı zülüm sonrası kralın sarayını ateşe verdikleri onu demirci kawa adlı Kürt kişinin öldürdüğünü okuyabilirsiniz. Kürtler için kurtuluş günü olan 20 Mart günümüzde 21 Mart şeklinde nevroz bayramı olarak kutlanmaktadır. Oldukça acı geçmişe dayanan bu öykü insanın kanını donduran şekilde ilerlemektedir.
Dehak anlamı nedir veya Dehak kimdir şeklinde merak edebilirsiniz. Dehak kelime anlamı olarak üstün zekâlı kişiye denir. Yani hiçbir insanda olmayan en üstün zekâ veya insan seviyesinin ulaşabileceği maksimum zekâ seviyesi şeklinde bilinir. Direkt olarak insan zekâsını yansıtan bu kelime Demirci Kawa efsanesinde sıkça duyabileceğiniz şekildedir.(1)
Dehak Kürt Mü? Demirci Kawa efsanesindeki Dehak’ın kökenini araştırdığımızda onun Kürt olup olmadığı hakkında ne yazık ki yeterince bilgiler bulamadık. Fakat olayın gerçekleştiği bölge ve olaydaki karakterlere baktığımızda Demirci Kawa’nın Kürt olma ihtimalinin olduğunu düşünmekteyiz.
Bir başkaldırış ve sonunda zafer elde edilen hikâye de Kürt halkının yaşadığı kötü günlerden kurtulması ifade edilmektedir. Halkın olaydan haber edilmesini sağlamak için ateş yakılması ise zekânın göstergesidir. Çünkü bahsedilen hikâye yüzyıllar öncesine aittir. Geçmişten günümüze ulaşması ve gelenek olarak sürdürülmesi de önemli bir durumdur. Unutulan hiçbir iz olmadığı gibi Kürtlerin hayatında da son derece önemli rol oynadığı bilinir. Bu yüzden dehak kelimesini özellikle bu hikayede duymanız mümkündür. Demirci Kawa Efsanesi ve Hikayesi yazımızın sonuna gelirken Nevroz Bayramı ve Demirci Kawa Efsanesi yazımızı da okuyabilirsiniz.
Demirci Kawa Efsanesi ve Hikayesi – Dehak Kökeni Kürt Mü?
Yorum Yaz