Kürt Tarihi Hakkında Bilgiler

Kundir

Paylaş

Paylaş

0 Beğenme

Yorum Yaz

Favorilere Ekle

• 0

  Mutlu

• 0

  Eğlenmiş

• 0

  Şaşırmış

• 0

  Kızgın

• 0

  Üzgün

Tarih boyunca Kürtler hakkında pek çok yazar ve çizer konuşmuşlardır. Fakat buna rağmen ne yazık ki Kürt tarihi tam anlamıyla açıklanmış değildir. Bizler Kürt Tarihi Hakkında Bilgiler başlıklı makalemiz sayesinde Kürt tarihini en objektif şekilde araştırdığımız kaynaklarla sizlere aktaracağız. Böylece Kürt Tarihi alanında medyada yansıyan bilgi kirliliğini de bir nebze de olsa engellemiş olacağız. Bu makalemizde Kürt tarihi, Kürt Edebiyatı ve Kürt Dili hakkında önemli bilgiler vereceğiz.

Kürt Tarihi Hakkında Bilgiler

Kısaca; Kürt Tarihi araştırılmak istendiğinde yazılı olan kaynaklarda uzun uzun anlatılan Kürt Tarihi geçmişi bakımından oldukça eski zamanlara dayanmaktadır. Bu yüzden bu konu hakkında bahsedilen bilgiler oldukça kapsamlı bilgilerdir. Kimisi okumaktan zevk alsa da bu düşünce yapısı herkes için aynı değildir. O yüzden biz her iki tarafı da düşünerekten sizler için bilgilendirici ama özet şeklinde Kürt tarihinden kısaca bahsetmeye başlayalım…

Kürtler Nereden Geliyorlar?

• Orta Doğu’da Toros Dağlarından başlayıp Zagros Dağları’na kadar uzanan kesimde en eski insan topluluğundan oluşan topluluktur Kürt topluluğu. Hint – Avrupa dil ailesine münhasır lehçeyi kullanan Kürt halkı, Kuzey Mezopotamya bir diğer adıyla Kürdistan olarak bilinen coğrafya etrafında yaşamaktadır.

• Kürt tarihi araştırılmak istendiğinde, bilim adamlarına ve tarihi kitaplara baktığımızda yaklaşık olarak 5000 yıl geriye gitmemiz gerekmektedir.

Kürt Ne Demek?

• Tarihi açıdan bakıldığında Kürtlerin isimlerinin ilk kullanıldığı zamanlar çok eskilere uzanmaktadır. Kimi bilim adamlarına göre kullanılan Kürt kelamının içerisinde yer alan Kur kelimesi Sümer kökeninden gelmekte olup ‘’dağ’’ anlamına gelmektedir. Bir diğer ek olan ti eki ise sahiplik eki olarak geçmektedir.

• Bu iki ekin birleşiminden doğan Kurti kelimesi bizlere dağda yaşayan, dağın insanı anlamını anımsatmaktadır. Başta da bahsettiğimiz gibi Kürtlerin bu ismi almaları çok eski zamanlara yani M.Ö. 3000 yılına dayanmaktadır. Bu ismin veriliş amacıyla birlikte bildiğimiz üzere Kürdistan, coğrafi yapı bakımından dağlık bir alanda yer almaktadır.

• Kürtler de uzun süreler bu bölgelerde yaşam sürdüklerinden dolayı bu isim ile anılmaya başlamışlardır.

kürt tarihi

Tarihteki Kürt İsimleri

• Kürtlerin yaşadıkları milattan önceki tarihlerde ortaya çıkan Mezopotamya’daki tarihi sahnelerden o zamanda yaşayan insanların birçoğunun Kürt asıllı olduğu tahmin edilmiş ve araştırmalar sonucu kesinliği orta çıkmıştır.
• Bu konu hakkındaki araştırmalara o dönemde yaşayan insanların isimleri şahitlik etmiştir. Örnek olarak Subaru, Kurti, Guti, Lulu, Kusi, Kassit, Mitanni, Med, Mannai, Urartu, Karduk, Cyrtii, Gord, Kord gibi isimlerdir. Bu gibi isimlerdeki kişilerin, kavimlerin birçoğunun Kürt olduğu tahmin edilmektedir.
• Bir nevi bu bahsedilen isimler Kürtlerin geçmişte yaşayan ataları olarak ta anılmaktadır.

Kürt Nüfusu

• Kürdistan coğrafyasında yer alan Kürt halkı göçler ve sürgünler nedeniyle Türkiye, İran, Suriye, Irak, Ermenistan gibi coğrafi kesimlerde de yaşamlarını sürdürmüşlerdir. Asıl olarak etnik gruplardan Aryan kökenine sahiptirler.
• Her ne kadar tarihlerine dair araştırmalarda yoğunluk ve çoğunluk gösterilse de Kürtlerin geçmişteki nüfusları tam olarak bilinmemektedir. Tahmini olarak 20 ile 50 milyon arasında bir sayı söylenebilmektedir.
• Kürtlerde din çeşitliliği oldukça fazladır. Örnek olarak İran’da ki çoğu Kürt Sünni, diğer kısım ise Şii’dir. Sadece bu iki dinle kalmayıp Hıristiyanlık, Zerdüştlük, Yahudilik, Alevilik gibi mezhepler de bulunmaktadır.
• Tam olarak sayısı bilinmemekle birlikte sadece Avrupa’da 1.5 milyondan daha fazla Kürt halkı ikamet etmektedir.

Kürt Dili

• Kürtçeyi içinde barındıran İran dil grubunun bağlı olduğu Hint – Avrupa dil ailesi Kürt halkının kullandığı dildir. Başlangıç olarak Kürdistan bölgesi içerisinde konuşulan ve şimdilerde ise İran, Irak, Ermenistan, Türkiye gibi coğrafyalara yayılan Kürtçe, sayısı tam olarak bilinmese de 20 ya da 25 milyon insan tarafından konuşulmaktadır. Hatta Kürdistan başta olmak üzere Irak bölgesinde de resmi dil olarak kabul edilmiştir.

kürt edebiyat tarihi

Kürt Edebiyatı

• 100 binin üstünde kelime haznesi bulunan Kürtçe’de edebiyat halk ve yazılı edebiyat olmak üzere iki bölüme ayrılmaktadır. Dengbejlerin kültürlerinin mirasları olarak bilinen Kürtlerin sözlü edebiyat alanındaki eserleri oldukça eski tarihlere dayanmaktadır. Uzun süreler halkın içinde yaygın olarak kullanılan sözlü edebiyattan sonra yazılı edebiyat gün yüzüne çıkmıştır yani bundan yaklaşık 1000 yıl öncesinde…
• Yazılı edebiyata başlandıktan sonra Kürt kültürü daha çok yayılmaya başlamıştır diğer coğrafi kesimlere.. Özellikle şiir üzerine oldukça fazla gidilmiştir. Kurmanci lehçesi ile yazılan şiirler denildiğinde akla ilk olarak Elîyê Herîrî, Melayê Cizîrî, Ehmedê Xanî gibi şairler gelmektedir.

Kürt Tarihi Hakkındaki En Güncel Araştırmalar

• En eski topluluklardan birisi olan Kürt halkı, her türlü açıdan (etimolojik, arkeoloji, linguistik) araştırmaya girmiştir. Araştırmaların bugüne kadar kesin neticeler şeklinde gelmesinin en güncel sebeplerinden birisi de Kürtlerin yaşadıkları coğrafyanın yani Mezopotamya’nın, çoğu buluşun ilkinin olduğu yerin avantajından kaynaklanmaktadır.
• İlklerden bahsetmek gerekecek olursak ta; tekerlek, şarap, tiyatro, mutfak, tapınak ilk burada bulunmuş; antlaşmalar, diplomalar ilk burada yapılmıştır. Ayrıca Fırat ve Dicle nehrinin de isimlerinin alınış nedenleri yine Kürtlerdir.

Kürtlerin Tarihi Eseri ŞAHNAME

– Kürtlerin en çok bilinen eseri Şahname, ünlü şair Firdewsi tarafından kaleme alınmıştır. Bu tarihi değeri çok olan eserde Kürtlerle (kral Madig) Sasaniler (kral Ardeşir) arasında yapılan savaş anlatılmaktadır.

Kürtler Hakkında Bilgiler Veren Yazar ve Padişahlar

Kaşgarlı Mahmut

• 25 Ocak 1072 tarihinde Doğu Türkistan – Kaşgar doğumlu Kaşgarlı Mahmut tarafından yazılmaya başlanan, Divânü Lügati’t Türk bugün Ayasofya’da korunmaktadır. Orta Asya’dan Anadolu’ya sonrasında ise Bağdat’a giden Kaşgarlı Mahmut, bu dönemlerde kitabını yazmaya devam etmiştir. En son olarak kendi memleketine, doğduğu yere döndüğünde 1105 tarihinde vefat etmiştir.
• Kaşgarlı Mahmut, 1074 tarihinde bir harita ortaya çıkarmıştır. Bu haritada Kürtlerin yaşadığı yer Kürtlerin Memleketi anlamına gelen Erdu’l Ekrad ismi ile kayıtlara geçmiştir. Kitabın Uygurca dilinde de çevirisi bulunmaktadır.
• Bir ayrıntı daha vardır ki her ne kadar haritada Erdu’l Ekrad ismi ile yer alsa da Osmanlıların yaşadığı dönemde Kürtlerin yaşadıkları coğrafya Kürdistan olarak bilinmektedir.

evliya çelebi ve kürt tarihi

Evliya Çelebi

• Pek çoğumuz tarafından edebiyatta sadece isim olarak bilinen Evliya Çelebi’nin Seyahatnamesi açılıp okunduğu zaman içerdiği konulardan birinin de Kürdistan ve Kürtler olduğunu görmek mümkündür. 1611 yılında İstanbul’da dünyaya gelen Evliya Çelebi, eserinden de anlaşılacağı üzere yaptığı seyahatlerle, gezginliği ile bilinmektedir.
• 1640’lı yıllarda gezmeye başlayıp yaklaşık olarak 50 yılı aşkın bir sürede bu seyahatini tamamlayan Çelebi, gittiği her yerin özelliklerini, oralardaki insanların yaşayış biçimlerini, insanları, kültürleri hep kitabında barındırmıştır.
• Tüm bu anlatılanlar 10 cilt içerinde yer almaktadır. Peki Kürtler hakkında nasıl ve nelerden bahsettiğine gelecek olursak ta: Çelebi o zamanda Hınıs Kalesi’nde yaşayan Kürtlerden, Kürdistan’ın mevkiinden, onların zengin kelimelerle dolu olan lehçelerinden, kültürlerinden bahsetmektedir bir de kitabın içinde Kürt kültürüne ait bazı şiirler bulunmaktadır.

şerefhan bitlisi sözleri

Şeref Han(Şerefxan)

• Son olarak Kürt tarihi hakkında Şemseddin Han olarak tanıdığımız tarihçinin oğlu olan Şeref Han’dan bahsetmek istiyoruz. Kürt tarihinde bu noktaya her kaynakta değinilmez fakat biz kısaca bahsetmek istedik.
• Bitlis’teki Kürt toplumunun hükümdarı olan, namı o dönemin insanlarına duyulmuş tarihçi, yazar, yöneten ayriyeten de araştırmacı bir kişiliğe sahip olan Şeref Han 1597 yılında Kürtlerin tarihlerini ve kültürlerini yansıtan, o dönemdeki en eski eseri Şerefname’yi yazmış olan kişidir.
• Şeref han tarafından bu eser Farsça olarak kaleme alınmıştır.
• Yazılan bu en eski tarih kitabının yanı sıra Kürtlere yapılan bir iyilik te Şeref Han’ın torunundan gelmiştir. 1514 yılında yapılan İttifak Antlaşmasını imzalayan kişi Şeref Han’ın torunudur.