24 Ocak tarihinde merkez Elazığ Sivrice’de yaşanan 6.8 büyüklüğündeki depremden ne yazık ki Elazığ ve Malatya çevresindeki birçok bina yıkılmayla karşı karşıya gelmiş ve üzücü durumlar yaşanarak yaralı ve vefat eden kişiler olmuştur. Son dönemlerin en büyük depremleri arasında biri olan Elazığ Sivrice Depreminin ardından Elazığ Kürt Mü? araması popüler hale geldi.
Biz biliyoruz ki doğal affetler karşısında hiç bir ırk, din ve dilin önemli olmadığını, bu tür üzücü durumlar karşısında önemli olan tek şeyin dil, din ve ırka bakmaksızın mağdur olan herkese insan gözüyle bakıp insanca davranmanın gerektiğine inanıyoruz. Bu niyetle yine de Elazığ’ın etnik kökenini, Elazığ’ın nüfusunu veya Elazığın Türk veya Kürt ili olduğunu merak edenler için Elazığ Kürt Mü? Türk Zaza ve Elazığ Etnik Yapısı başlıklı makalemizde kısa da olsa Elazığ hakkında bir bilgilendirme yazısı yazalım dedik.
İçindekiler:
Elazığ doğu sınırları içerisinde karışık ırkların oluşturduğu en önemli şehirlerden biridir. Bilindiği üzere Diyarbakır, Mardin, Batman, Urfa, Şırnak..vs. gibi yerlerin kökenini kolayca söylemek mümkün fakat Erzurum, Erzincan, Sivas, Malatya, Elazığ, Kahramanmaraş, Gaziantep gibi yerler özellikle Cumhuriyet dönemindeki Kürtlere karşı ırki veya alevilere karşı suni asimilasyonlardan ötürü şehrin demografik yapısında büyük değişiklikler oluştu. Her ne kadar Elazığ Kürt şehirleri arasında yer alıp geçmişte rahatlıkla Kürt ilidir desek de sınır Kürtlerin varlığını yok ettiği sınır şehirlerden biri olduğu için günümüzde kolaylıkla Kürt ilidir diyemiyoruz.
Fakat eğer geçmişle özdeleştirirsek Elazığın bir Kürt şehri olduğunu söylemek mümkündür. Ayrıca Şeyh Said kıyamıyla öne çıkmış bu büyük Kürt liderin aslen Elazığ Palu’lu olduğunu da bilmek bu şehrin geçmişte Kürtler ve Zazalardan ağırlıklı olduğunu söylemek mümkündür. Zira hem dışardan aldığı diğer ırklar sayesinde hemde şehirdeki mevcut Kürtlerin dillerini unutup asimilasyona uğramalarından ötürü Kürt diye nitelendireceğimiz nüfus Türk nüfusuna göre daha azdır.
Bugün Elazığ Kürt Mü? Türk Zaza ve Elazığ Etnik Yapısı başlıklı yazımızda Elazığın kökenini anlatırken Türk ve Kürtlerin dışında Elazığ’da Zaza Kökeni de yoğunluk göstermektedir. Elazığ halkı nasıldır? diye bir soru soracak olursak Elazığ halkı birçok kökenden oluşmuş olsa da yüz yıllardır tüm topluluklar kardeşçe aynı çatı altında yaşamaktadırlar. Zira bu şehirde ırktan ziyade bir kardeşlik ön plandadır. Aslında sadece Elazığ değil doğudaki tüm illerde durum böyledir. Misafirperverlik ve ırkçılıktan uzak olunduğu için doğu illerinde herhangi bir dile saldırı mümkün değildir.
Araştırdığımız kaynaklara göre Elazığ Palu’nun yedi bölgeye ayrıldığı belirtilmektedir. Palunun Kuzeyden batıya doğru olan yerleşim alanındaki 50’ye yakın köyün oluşturduğu bölgede Karakoçar’da genellikle Kürtçenin Kûrmanci lehçesi konuşulup bu bölgede Kürtler ikamet etmektedir. Dolayısıyla Palu Kürt mü? sorusunu sorduğumuzda Karakoçan çevresinin Kürt olduğunu söylemek mümkündür. Bu bölge ortalama 500 haneden oluşup nüfusları da en az 1500 kişiden oluşmaktadır.
Bir diğer bölge olan Oşin ise Palunun Güneyden Doğuya kadar olan kısımdaki köylerini içine almaktadır. Burası da ortalam 25 köyden oluşmaktadır. Ve buradaki halkta tıpkı Karakoçar bölgesindeki gibi Kûrmanci lehçesini kullanmaktadırlar. Dolayısıyla Puludaki bu bölgenin de Kürt olduğunu söylemek mümkündür. Oşin bölgesi de 250 hane ve ortalama 1200 kişiden oluşmaktadır.
Elazığ Kürt şehri midir? sorusunu sorarsak bunun cevabını Elazığ Kürt Mü? Türk Zaza ve Elazığ Etnik Yapısı başlıklı makalemizin en başında vermiştik. Elazığ normalde Kürt ili olmasına rağmen günümüzde asimilasyonlardan ötürü şuan tümüyle Kürt ili veya Türk ili olduğunu söylemek kesin değildir. Cumhuriyet döneminde Elazığa yerleştirilen diğer halklardan ötürü şehrin demografik yapısı oldukça değişmiş ve günümüzde de büyük bir değişkenlik göstermektedir. Şehir merkezinde Kürtler ve Türkler yoğun olduğu halde 1 nesil öteye baktığımızda kesin olarak Kürt olduğu halde Türk olduğunu belirten kişilerin sayıları da oldukça fazladır.
İnternet ortamındaki kullancıların merak ettikleri konulardan biri de Elazığ Kürdistan sınırı içinde yer alıyor mu? sorusudur. Bilindiği üzere Kürdistan kelimesi her ne kadar Türkler içerisinde bir bölünme veya devlet olarak algılansa da bunun aksine bu kelime Kürtler arasında yaygın olup ve özellikle Türkiyede bir bölünmeden ziyade bölge ismidir. Tıpkı Arabistan, Tacikisten, Özbekistan gibi ülkeler gibi burada da Kürtler yoğunluk olduğu için tarihten beri Kürdistan bölgesi olarak anılmaktadır. Hatta sadece halk tarafından değil Osmanlı döneminde padişahlar tarafından da bu bölge Kürdistan bölgesi olarak adlandırılmış hatta Osmanlı dönemin Kürdistan adında bir donanma da vardı.
Zira Osmanlı döneminde özellikle hilafet ve dini inançtan ötürü ırkçılık pek olmadığı için bu bölge Kürdistan adıyla anılmakla beraber Türkler ve Kürtler yüz yıllar boyunca savaşlarda omuz omuza verip bu toprakları korumuşlardır. Çünkü o dönemlerde asimilasyon olmadığı için herkes istediği dili, kültürü yaşayabiliyor adil bir düzen vardı. Fakat Cumhuriyetin kuruluşundan sonra oluşturulan kapitülasyonlar ve ırkçı kanonlar sayesinde bu iki halkın arası açılmış ve Kürtler büyük bir asimilasyonla karşı karşıya gelmişlerdir. Bu konuyu daha fazla uzatmadan Elazığ Kürdistan bölgesi içinde yer alıyor mu? diye sorarsak bu sorunun cevabı Evet olacaktır. Tarihin önümüze çıkardığı Kürdistan bölgesi haritasında Elazığda yer almaktadır ve birkez daha bu harita sayesinde Elazığ’ın Kürt ili olduğunu söylemekte mümkündür.
Elazığ hakkında verdiğimiz bilgilerin sonuna gelirken Elazığ Kürt Mü? Türk Zaza ve Elazığ Etnik Yapısı başlıklı makalemizde yeniden depremde vefat edenlere Allahtan rahmet ve yaralılara da acil şifalar diliyoruz. Ayrıca doğal affetler gibi kenetlenmemizi sağlayacak durumlarda önemli olan tek unsurun insanlık olduğunu ırk, dil, din gözetmeksizin bu durumda her insana yardım elini uzatmamız gerektiğini ve bu makalemizin de sadece Elazığ Kökenini merak edenler için sadece bir bilgilendirme makalesi olduğunu bir kez daha hatırlatıyoruz.
Elazığ Kürt Mü? Türk Zaza ve Elazığ Etnik Yapısı
Yorum Yaz