İslamiyet Sonrasında Kurulan İlk Kürt Devleti: Şeddadiler!

Sitemizde daha önce İslamiyet öncesi Kürt devletleri hakkında bilgiler vereceğimizi belirtmiştik bugün ise İslamiyet Sonrasında Kurulan İlk Kürt Devleti: Şeddadiler! başlığımız ile İslamiyet sonrası kürt devletleri konumunda olan Şeddadi devleti konusuna değinmek istiyoruz. Tarihte oluşan kürt devletleri arasında birçok Kürt devleti yer almaktadır. Bunların en çok bilinen Kürt Devletleri arasında Mervaniler, Mahabad Kurdistan Cumhuriyeti, Eyyubiler ve Şeddadiler yer almaktadır.

Kundir

Sitemizde daha önce İslamiyet öncesi Kürt devletleri hakkında bilgiler vereceğimizi belirtmiştik bugün ise İslamiyet Sonrasında Kurulan İlk Kürt Devleti: Şeddadiler! başlığımız ile İslamiyet sonrası kürt devletleri konumunda olan Şeddadi devleti konusuna değinmek istiyoruz. Tarihte oluşan kürt devletleri arasında birçok Kürt devleti yer almaktadır. Bunların en çok bilinen Kürt Devletleri arasında Mervaniler, Mahabad Kurdistan Cumhuriyeti, Eyyubiler ve Şeddadiler yer almaktadır.

İçindekiler:

1 İslamiyet Sonrasında Kurulan İlk Kürt Devleti: Şeddadiler!
2 Şeddadilerin Eserleri
3 Şeddadi Hükümdarları
- 3.1 Şeddadi Gence Hükümdarları
- 3.2 Şeddadi Ani Hükümdarları

İslamiyet Sonrasında Kurulan İlk Kürt Devleti: Şeddadiler!

Şeddadi Devleti, bugün Türkiye’nin Kars ili sınırları içerisinde bulunan Divin’de kurulmuştur. Şeddadi Devleti, Kürtlerin İslamiyet ile tanıştıktan sonra kurdukları ilk devlet olma özelliği taşımaktadır. Günümüzde antik kent olarak varlığını sürdüren ve bölgeye turist çeken Divin, Kars ili sınırına çok yakın bir bölgede yer almaktadır ve Ani Harabeleri yakınlarında, Aras Nehri kenarındadır.

İslamiyet Sonrasında Kurulan İlk Kürt Devleti: Şeddadiler! Selahaddin Eyyubi’nin babası olan Necmeddin Eyyub’un da doğduğu dönemin Divin şehrinde 951 yılında Şeddadi Devleti kurulmuştur. Şeddadi Devleti’nin kurucusu Muhammed bin Şeddad olup, kurduğu hanedana kendi isminden dolayı “Şeddadiler” denilmiştir. Ayrıca bazı kaynaklarda “Şadiler” olarak da geçmektedir. Kürt aşireti olan Şeddadiler tarafından kurulan Şeddadi Devleti’nin başkenti konumunda olan Divin’de mescidin ve kilisenin yan yana yapıldığı tarihi kaynaklarda yer almaktadır.

Divin’de kurulan Şeddadiler, bölgeyi kısa süre içerisinde hakimiyetleri altına almayı başarmışlardır. Dönemin önemli şehirleri arasında yer alan Berde ve Gence gibi yerleri de hakimiyetleri altına alarak Pakraduni ve Hazarlar üzerine seferler düzenlemişlerdir. Ermenistan’ın Bagratuni hanedanı ile kız alıp veren Şeddadiler, bu sayede bölgedeki güçlerini artırmış ve Bizans ile çarpışmışlar ve başarılar elde etmişlerdir. 1030’lu yıllara kadar bölgede güçlü şekilde hüküm süren Şeddadiler, sonrasında Gürcü ve Ermeni’ler tarafından bastırılmıştır ve gücünü kaybetmiştir.

1067 yılından itibaren Selçukluların kontrolü altına giren Şeddadiler, 1174 yılına kadar bu konumda bir hanedan olarak kalmışlardır. Şeddadilerin Selçuklu Devleti’ne bağlılığı ve hizmetleri nedeniyle Selçuklular tarafından Ani ve Tiflis kentleri ile ödüllendirildikleri tarihi kayıtlarda yer almaktadır. Selçukluların 1200’lü yıllara doğru zayıflaması sonrasında bölgede başı bozukluk görülmeye başlanmıştır. Şeddadilerin hüküm sürdüğü yıllar 951 ila 1174 yılları arası kabul edilmektedir.

Şeddadilerin Eserleri

İslamiyet Sonrasında Kurulan İlk Kürt Devleti: Şeddadiler! makalemizin devamında Şeddadilerin eserleri hakkında konuşacağız. Şeddadiler döneminde bölgeye pek çok yapı kazandırılmıştır. Şeddadi Hükümdarlarının imar ve iskan hareketi sonucunda bölge adeta cazibe merkezi haline gelmiştir. Öyle ki; o dönemden günümüze kadar ulaşan eserler dahi bulunmaktadır. Bu eserlerin pek çoğu Ebu’l Eşver Şavur döneminde yapılmıştır. Ebu’l Eşver Şavur Şeddadiler’e 18 yıl hükümdarlık yapmıştır.

Günümüze kadar ulaşan eserler arasında; Aras nehri üzerinde bulunan Xudafer Köprüsü de bulunmaktadır. Bunun yanı sıra; döneminde çok ünlü olan “Gence şehrinin kapıları” hali hazırda Gürcistan’da bulunan müzelerde sergilenmektedir. Bahse konu kapılar, dönemin cazibe merkezi olan Gence şehrine giriş kapılarıdır ve ihtişamı ile ünlüdür. Zira Gence şehri, Şeddadiler tarafından 3 kapıdan girilecek şekilde tertip edilmiş ve şehre giriş kapılarının her biri ayrı güzellikte inşa edilmişti. Ayrıca Şeddadiler’in yaptırmış olduğu Ebul Manucehr Camii’nin kalıntıları da halen bölgede bulunmaktadır.

islamiyet sonrasında kurulan ilk kürt devleti: şeddadiler!

Şeddadi Hükümdarları

İslamiyet Sonrasında Kurulan İlk Kürt Devleti: Şeddadiler! devamında şeddadi eserlerini geride bırakırken şimdi de Şeddadi devleti hükümdarları konusuna değinmek istiyoruz. Şeddadi hükümdarlarını yekpare yapıda saymak mümkün değildir. Zira devletin 2 farklı kentte de yönetildiği olmuştur ve bu kentlerde hüküm süren hanedan farklılık göstermiştir. Bu nedenle Şeddadi Hükümdarlarını; Şeddadi Gence Hükümdarları ve Şeddadi Ani Hükümdarları olarak 2 başlıkta değerlendirmek daha doğru ve isabetli olacaktır.