Kürtlerin vazgeçilmez geleneklerinden biri olan Serê Salê geleneği bugün Kürdistan’ın birçok ilinde tekrar kutlanıldı. Sersal yani Türkçe karşılığı “Yılın Başı” olarak anılan bu gece, geçmişten beri Kürtler arasında oyun havasına bürünüp skeçler ile diri tutulmaya çalışılıyor.
Cemre daha köz olmadan, havaya , suya ve toprağa düşmeden müjdesi gelir.
Yeni yıla Hızır’ la girilir. Hızır halk arasında olgun insana denir. Dara düşenin yardımına koşar. Mevsime uygun yağan ince karla ‘’Hızır sakalını ağarttı’’ derler.
Sevinir çocuklar. Toplanırlar, kendi aralarında birini seçerler. Ona yündan bıyık ve sakal yaparlar. O Hızır olur. Ev ev dolaşırlar. Maniler söylenir şakalar yapılır.
‘Sarê salê binê salê
Xızır mêvanê vê malê ‘
‘Sene bitti, sene başı geldi
Hızır bu eve misafir geldi’
Mani ortama ve duruma göre uzatılır. ‘’Kocakarı ihtiyarın tırnaklarına kurban olsun ya da ihtiyar kocakarıya kurban olsun’’ gibi espirilerle ev halkı da eğlenceye ortak edilir.
Kürtler tarafından binlerce yıldan beridir her Miladi takvime göre 13 Ocak yılın başı olarak kutlanılır. Kürdistan’ın birçok ilinde her 13 ocak gecesinde kutlanılan bu geleneksel etkinlik, genelde Mahallenin çocukları bir erkek kılığında kadın, bir erkek ve kalikê sersalê(Yılbaşı Dedesi) rollerinde davul zurnalarla kapılara dayanırlar. Kapısını çaldıkları her evde maniler söyleyerek, skeçler oynanır, halaylar çekilir. Ev sahipleri de sere salê ekibine evde bulunan şeker, bulgur, kuruyemiş, pestil gibi gönlünden ne koparsa hediye olarak verir.
‘Sarê salê binê salê
Xızır mêvanê vê malê’
Daxwaza xêr û xweşiyê
Ev daniya kal û pîrê
Ek pîrik e,ek Xızır e
Danî daniştî ser êre
Herkes hilgirt para xwe
Mîna xwîşk û bira ne
Xızır tîne daniyê
Pîrikê rû keniye
Çaxanî girtiye şa bûn
Le pisiyê dûr û ne
Çaxan û xewa we xweş
Çaxan û xewla we xweş
Xızır dibê pîrêk dibê
Ji were xêr û xweş
Peyv û Mûzik: Ahmet Güven
***
SENE BAŞI
‘Sene bitti sene başı geldi
Hızır eve misafir geldi’
İylik diler sağlık diler
Dağıtılır Hızır lokması
Biri Hızır Biri nene
Ocakta aş pişirirler
Çocuklar bacı kardeş gibi
Herkes payını alır
İhtiyar yemekleri getirir
Nene gülümser
Çocukları alır sevinç
Bütün kötülüklerden uzak
Tatlı uykular çocuklar
Tatlı rüyalar
Hızır diler nene diler
Sizin olsun iylik ve sağlıklar
Serê Salê Geleneğinden Görüntüler
Yorum Yaz