Sitemize üye olarak beğendiğiniz içerikleri favorilerinize ekleyebilir, kendi ürettiğiniz ya da internet üzerinde beğendiğiniz içerikleri sitemizin ziyaretçilerine içerik gönder seçeneği ile sunabilirsiniz.
Sitemize üye olarak beğendiğiniz içerikleri favorilerinize ekleyebilir, kendi ürettiğiniz ya da internet üzerinde beğendiğiniz içerikleri sitemizin ziyaretçilerine içerik gönder seçeneği ile sunabilirsiniz.
Üyelerimize Özel Tüm Opsiyonlardan Kayıt Olarak Faydalanabilirsiniz
0
Mutlu
0
Eğlenmiş
0
Şaşırmış
0
Kızgın
Üzgün
Kürt müziği tarih boyunca kürtler dışında birçok kavim tarafından beğenilerek dinlenilmiştir. Kürtlerin müzik anlayışı oldukça soylu bir geçmişe dayanmakla beraber Kürt düğünleri de dünyada ses duyulan en güzel düğünleri temsil etmektedir. Bizler bugün Kürt Müziği Tarihi başlıklı makalemizde Kürt müziğinin geçmişteki tarihi hakkında bilgiler verip, kürtlerin müzik anlayışı ile en çok dinlenilen kürt sanatçıları hakkında elde ettiğimiz verileri sizlerle paylaşacağız. Bu bağlamda makalemizin Kürt sanat ve müziği açısından faydalı olmasını temenni ediyoruz.
İçindekiler:
Kürt Müziğinin kökeni Perslerle aynı kökten gelmektedir. Kürt Müziği daha çok doğaçlamaya dayanan bir müziktir. Buna bağlı olarak da çok fazla eğitsel tabanının olduğunu söylemek çok fazla mümkün değildir. Buna bağlı olarak Kürt Müziği’ne eğitimli ya da halk müziğidir demek uygun olmayacaktır. Kürt Müziği içinde hem eğitim hem de halk barındıran karma bir müziktir. Karma bir müzik olduğu için de içgüdüsel tonlamalara çok fazla rastlanılmaktadır. Bu da onu halktan ve içten yapmaktadır.
Kimi zaman coşkulu kimi zaman da kederli tonlarda söylenen Kürt Müziğinin yapı taşını acı ve ağıt oluşturmaktadır. Bunun nedeni olarak da Kürt halkının geçmişten beri sürekli sorunlarla, imkansızlıklarla mücadele etmesi gösterilebilir. Kürt halkının inatçı özelliği müziklerine de yansımıştır. Geçmişte Kürt Müziğinin önüne birçok engel çıkarılsa da başarılı mücadeleler verilerek bu engeller ortadan kaldırılmıştır. Günümüzde geçmişten gelen önyargı ve sorunlar devam ettirilmeye çalışılsa da bu sorunlar bilinçlenen bir toplum sayesinde çok büyük sorunlara yol açmamaktadır.
Birçok toplumum doğuş yeri olan Mezopotamya, Kürt Müziğine de kucağını açmıştır ve asırlarca devam edecek bir geleneğin adımları burada atılmıştır. Mezopotamya’da birçok toplumun acı görmesi Kürt Müziğinin ilham noktalarından biri olarak düşülmektedir. Bu bölgede yapılan Zira Verdaya ve Pişmame teme müzikleri de tarihin altın sayfalarına adını yazdırmıştır.
Kürt Müziğinin makamı ‘’Kord’’ olarak adlandırılan bir makama dayanmaktadır. Yapı olarak İspanya’daki Flamenco müzisyenlerinin kullandığı ‘’Dorik’’ makamına çok fazla benzemektedir. Ancak kültür farkları olduğu için birbirine karıştırılmaması gerekmektedir. Kord makamına daha çok ‘’Abdal Makamı’’ ya da ‘’Meryem Makamı’’ da denmektedir.
İlk Kütçe şarkıya Hititler döneminde tablet üzerine yazılan yazılarda rastlamaktayız. Tabletteki yazılan Kürtçe ile çok fazla benzemesi üzerine Hititlerin Kürtlerin atası olabileceği tartışması başlamıştır ancak bu tartışma bir kesinlik kazanamamıştır. Bulunan bu şarkı sözleri Kürt Müziğine ait ilk beste olarak kabul edilmektedir.
Neşaş weşpeş, Neşaş weşpeş! Tiya-mu tiya,
Nu-mu uwaş-maş katta arnut,
Tiya-mu tiya;
Nu-mu uwaş-maş katta arnut
Tiya-mu tiya!
Xweş Pêşên Neşa, xweş pêşên Neşa! Tênê-mi tênê;
û min re dimeşin heta daya min, Heta xatîya min,
Tênê mi tênê!
û min re dimeşin heta daya min, Heta xatîya min,
Tênê mi tênê!
Neşa’nın güzel giysileri etekleri, Neşa’nın güzel etekleri!Geliyorlar, bana geliyorlar;
Ve beni anama, teyzeme götürüyorlar,
Geliyorlar, bana geliyorlar.
Ve beni anama, teyzeme götürüyorlar,
Geliyorlar, bana geliyorlar.
ABD’li Müzik Şirketi olan Colombia’nin arşivlerinde 100 yıl öncesine ait kayda alınmış Kürtçe müzikler bulunmuştur. Bu kayıtlar Osmanlı Devletinde bulunan ilk sesli müzik kayıtları olma özelliğini de taşımaktadır. Zeynep Yaş’ın yaptığı araştırmalara göre şarkılarda Mezopotamya dillerinin ilk makamlarına da yer verilmiştir. Bu da ses kayıtlarını çok daha değerli bir hale getirirken Kürt Müziği ile Mezopotamya arasındaki bağlantıyı yeniden gözler önüne sermektedir. Kayıtların günümüze kadar kendini koruyabilmesinin nedeni olarak taş plaklara işlenmesi gösterilmektedir.
kürt sanatçılar
Günümüzde birçok başarılı Kürt sanatçı bulunmaktadır. Tarihe bakıldığında da birçok Kürt sanatçıya rastlanacaktır. Bu sanatçıların bir kısmı siyasi sorunlar ya da olumsuz koşullar yüzünden sanatçılık hayatlarına son vermiştir. Ancak yaşanan olumsuzluklara rağmen varlığını koruyup, çizgisinden sapmayıp tarihin sayfalarına adını altın harflerle yazdıran birçok sanatçı vardır. Şimdi en çok sevilen Kürt sanatçıları hep birlikte inceleyelim…
Aynur Doğan, 1 Mart 1975 yılında Tunceli’nin Çemişgezek ilçesinde dünyaya gelmiştir. Kürt şarkıcı ve söz yazarıdır. Halk müziği şarkıları da seslendirir. Özelikle Kürtçe müziğin, Türkiye’de ve dünyada en çok tanınan isimlerinin arasında yer almaktadır. Kalan Müzik, Sony, Harmonia Mundi gibi müzik şirketleriyle çalışmalar yürütmektedir. En çok bilinen şarkıları;
Aynur Doğan şarkıcılığın yanı sıra Kanımdaki Barut filminde de oynamıştır. Aynur Doğan’ ait şarkıları ve Kürtçe şarkı indirmek için birçok uygulama mevcuttur. Bu uygulamalar ile birlikte Kürtçe müzik indirebilirsiniz.
Helen Abdulla 16 Kasım 1988 tarihinde İran’ın Umriye kentinde doğmuştur. 29 yaşında olan genç sanatçı; şarkıcı, dansçı, koreograf, oyuncu ve modeldir. Ayrıca YouTube ile de ilgilenmektedir. En çok bilinen şarkıları;
Şarkıcılığın yanında oyunculukta yapan Helen Abdulla, Mardan filminde de oynamıştır. ABD’nin Kaliforniya eyaletinde de evi bulunmaktadır.
Ahmet Kaya 28 Ekim 1957 yılında Malatya’da doğmuştur. Ahmet Kaya, Türkiye’de 1980’ler ve 1990’larda çıkardığı albümler ve verdiği konserlerle tanınmış, anne tarafından Türk, baba tarafından Kürt kökenli Türk Halk Müziği ve Özgün Müzik sanatçısı şarkıcı ve bestecidir. 2 çocuk babası olan Ahmet Kaya, çeşitli siyasi tartışmalardan ötürü çok eleştirilmiştir. Ancak tüm bu zorluklara rağmen birçok başarılı eserin altına imzasını atmış ve günümüze kadar gelmesini sağlamıştır. En çok sevilen şarkıları;
Ahmet Kaya, 16 Kasım 2000 tarihinde Fransa’nın Paris kentinde hayata veda etmiştir. Defin yeri de yine Paris’te bulunan Père Lachaise Mezarlığı’dır.
Ahmed Arif, 23 Nisan 1927’de Diyarbakır’da doğmuştur. Ahmed Arif, şair ve gazetecidir. Asıl adı Ahmet Hamdi Önal’dır. Ahmed Arif’in babası Türk, annesi ise Kürt’tür. Üniversite eğitimini Ankara Üniversitesinde tamamlamıştır. Ahmed Arif’in Kürt Müzik dünyasına çok fazla katkıları bulunmaktadır. Hatta Kürt Müzik sektörü birçok temeli ona borçludur diyebiliriz. En çok bilinen şarkıları;
Ahmed Arif 2 Haziran 1991 yılında Ankara’da vefat etmiştir. Defin yeri ise Ankara Cebeci Asri Mezarlığı’dır.
Xatar 24 Aralık 1981 yılında Irak’ın Süleymaniye bölgesinde doğmuştur. Gerçek adı Giwar Hajabi’dir. Alman asıllı Kürt rapci olan Xatar, Alman Hip Hop’u ile çok yakından ilgilidir. İsminin anlamı Kürtçe’de tehlikedir. Xatar, Alles oder Nix Records şirketi ile çalışmaktadır. En çok beğenilen şarkıları;
Kürt müziği halkın içinden geldiği için daha çok geleneksel enstrümanlar kullanılmaktadır. Ancak geleneksel enstrümanların yanı sıra birçok modern enstrüman da Kürt müziğine hizmet etmektedir. Şimdi hep birlikte Kürt Müziği Çalgılarını inceleyelim.
Genellikle erik ve kayısı ağaçlarından yapılan geleneksel bir üflemeli çalgıdır. Kürtler bu çalgıyı daha çok çatlak bir tonda kullanmaktadır. Çoğunlukla Erivan Kürtleri tarafından kullanılır. Yumuşak bir şekilde kullanıldığında insan sesini tasvir eden sesler çıkarılabilmektedir.
Kürtlerde bu çalgıyı çalmak biraz ayıplanmaktadır. Kürtlerin örf ve adetlerinde çok fazla yeri olmayan bu çalgıyı genelde çingeneler kullanmaktadır.
Bahdinan bölgesinde kullanılan zurna tipi bir çalgıdır.
Yöreden yöreye değişik şekilde isimlendirilen bu çalgı Kürtler tarafından çok fazla kullanılmaktadır. Daha çok Suriye ve Irak bölgesinde kullanılmaktadır.
Bısk çalgısı Kürtlerin müzik dünyasına bir katkısı olarak görülmektedir. Çünkü bu çalgı Kürtlerden birçok medeniyete geçmiştir. Mısırlılar, Fenikeliler, Yunanlar bu medeniyetler arasında en çok bilinenleridir.
Çubuklarla çalınan vurmalı bir çalgıdır. Kanun’a benzer ancak tel sayısı biraz daha azdır. İran Kürtlerinin yaptığı müziklerde sıklıkla bu çalgıya rastlanmaktadır.
Kimi yörelerde Zarp’da denilen vurmalı bir enstrümandır. Ağaçtan yapılan bu müzik aleti darbukaya çok benzemektedir.
Karadeniz’de kullanılan kemençeye benzemesi ile farklı bir görüntüsü vardır. Kemençe gibi 3 teli bulunur ve at kılından yapılan bir yayla çalınır.
Dersim bölgesinde sıklıkla kullanılan bu müzik aleti Rebab gibi telli bir çalgıdır. Söylentilere göre Dersim Kürtleri bu çalgıyı Ermenilerden öğrenmiştir.
Elazığ ve Dersim’de yaygın olan Qirnata, ağaçtan ve metalden yapılmaktadır. Metalden yapılan türü daha çok tercih edilmektedir. Ney ve Zurnanın arasında bir sesi vardır ve tonu da biraz çatlaktır.
Telli bir çalgı olan Cûmbûş Çok fazla kullanılmasa da çeşitli etkinliklerde ara sıra kullanılmaktadır.
ETİKETLER
BENZER İÇERİKLER
OKUYUCU YORUMLARI
Kürt Müziği Tarihi
News
6 Ocak 2023
Katliam
Haber
Komik
İlginç
Kürt Edebiyatı
Kürtçe Müzik
Şehir | İlçe | Köy
Kürt Sineması
Yorum Yaz