Kürtler yemek kültürünü ileri boyutlara götürmüşlerdir. Kürt mutfağı birçok önemli Kürt yemek çeşitlerini ortaya çıkararak farklı kültürlere de ulaştırmıştır. Bizler Kürtlerde Yemek Kültürü başlıklı makalemiz ile sizlere Kürt mutfağından çıkan Kürt yemekleri ile Kürt tatlılarını tanıtacağız. Böylece makalemiz sayesinde Kürt Yemek Çeşitleri Nelerdir sorularının cevabına da ulaşmış olacaksınız.
İçindekiler:
Yemek çeşitliliği her kültürün farklılığı ile oluşan vazgeçilmez tat yumağıdır bir bakıma. Her kültürün farklı yemek kültürü çeşitliliği vardır. Kimi kültürde hamur işleri ön planda iken kimi kültürde ise et ağırlıklı beslenme şekli yaygındır. Her yörenin kendine has bir yemek kültürü hakimdir. Yemek kültürü diğer bir anlamda pek çok kişi için yaşam biçimidir. Bazı kültürler kendine özgü yemek çeşitliliği ile yıllardı pek çok lezzeti korumuşlardır. Diğer bir yandan yine farklı kültürler de başka kültüler ve kendi Kürtler arasında kalıp ortak bir yemek çeşitliliği ortaya çıkarmışlardır. Tarihi süreçlerde bakıldığı zaman yemek çeşitliliği coğrafik yapılara göre de şekillenmiştir. Örneğin soğuk iklimlere göç etmiş olanlar soğuktan korunmak ve hastalıklara yakalanmamak için beslenme şekillerini bu yönde belirlemişlerdir. Bu durum sıcaklık oranı çok yüksek olan yerler için de geçerli olan bir neden olmuştur.
Kürt Yemek çeşitleri yaşanılan bölgeye göre çeşitlilik gösterse de yıllardır süregelen geleneksel yemek çeşitleri güncelliğini korumuştur. Kürt yemek kültürüne göre, düğün, cenaze, toplantı, bayram gibi dönemlerde yemekler son derece önem taşımaktadır. Kürtlerde yemek kültürü ve yemek tarihi et yemekleri bu kültürde son derece önemlidir. Kürt Mutfağı nerede ise hemen hemen her yemek çeşidinde et farklı çeşitlemeler ile pişirilip servis edilmektedir. Kürt mutfağı ile ilgili farklı bilgiler mevcut olmakla birlikte bu kültürün genel anlamda İran ve Arap yemek kültüründen etkilendiği belirtilmektedir. İran bölgesinde bulunan Kürt yemek kültüründe yemek çeşitliliği farklıdır, Suriye Kürtleri olarak değerlendirdiğimizde yemek lezzetleri diğer kültürlere göre daha farklıdır. Buradan bölgeye göre yemek lezzetlerinde farklılaşma olduğunu anlıyoruz. Şimdi Kürtlere özel yemek çeşitlerinden biraz bahsedelim.
Kürt halkının yemek kültüründe ekmeğin önemi büyüktür. Yine bir ekmek türü olan Nane Tiri adı verilen ince bir ekmektir. Bu lezzet çok sayıda yapılarak kurutarak tüketilmektedir. Bir diğer yemek çeşidi ise yine hamur işinden yapılan susam eklenerek yapılan Nane Kulera isimli bir çörek çeşididir. Bir diğer çeşitleme ise Nane Tenure denilen tandırın duvarlarına yapıştırılarak pişirilen bir hamur işinin türüdür.
Kürtlerde Yemek Kültüründe bir diğer yemek çeşidi ise hamurun yufka şeklinde açılıp küçük parçalar halinde kesilip suda kaynatılıp mantı gibi soslanarak servis edilmesidir. Bi diğer hamur işi de cevizli tatlı çeşididir. Mayalanarak yapılan hamur ince dilimler halinde açılıp pişirilir. Daha sonra içerisine hazırlanan cevizli harcı konup şekerle kaynatılıp servise sunulur.
Yine geleneksel olarak bu güne kadar korunan yemek çeşitleri vardır. Bunlar kurutulmuş gıdalar olarak yer almaktadır. Bir diğer çeşitler ise peynir, yağ, buğday gibi geleneksel besinler hala kullanılarak yemekler tatlandırılmaktadır. Geleneksel pek çok yemek çeşidi günümüze kadar ulaşarak önemini ve yerini korumuştur. Özelliklerini koruyan yemek çeşitleri içinde hala lezzetinden vazgeçilmeyen yemeklerden de bahsetmek gerekirse eğer; Şorbe Niska olarak bilinen Türkçe ifadesi ise Mercimek Çorbasıdır. Yine sebze ağırlıklı olan Kürtçe ismi Pazuga Gelandil olan Pazı kavurması da meşhur yemeklerden biridir. Kürt Mutfağı bir diğer yemek ise yeşil mercimek ile yapılan bulgur pilavı yemeğidir. Kürtçe adı ise Bulgura Niskan olarak ifade edilmektedir. Tarihten bu güne kadar kartol sebzesi kürt yemek kültüründe önemli bir yere sahiptir. Kartol patates sebzesi anlamına gelmektedir. Bu nedenle patates ile pek çok yemek çeşidi sofralarda baş köşede yerini almaktadır. Kürt yemek kültürünü en zengin kılan sebzelerden biri de patatestir. Patatesin haşlaması, böreği, ekmeği, yumurta ile sebze karışımlı kızartması gibi
Kürtlerde Yemek Kültürü belirtebileceğimiz pek çok yemek çeşidi yapılabilmektedir. Özellikle düğün yemeklerini son derece önemsemekte olan bu kültür bu konuda itina etmekten geri durmamaktadır. Misafire önem verildiğinin yegane kanıtıdır yemeklerdeki muntazam özen ve lezzetin sırrı. Bu nedenle düğün yemeklerinde et çeşitlerinden tutunda tatlısı, sütlüsü, şerbetleri, kompostoları gibi pek çok şey pişirilir ve ikram edilir.
Yörelere Göre Değişen Lezzetler Bölgelere göre de yemek içerikleri değişebilmektedir. Örneğin doğuda yaşayan Kürt bir aile daha et ağırlıklı geleneksel aynı yemeği yemeyi tercih ederken, batıda yaşayanlar geleneksel olan bu yemeği sebze ağırlıklı yemeyi tercih edebilmektedirler. Bilinen bir önemli yemek çeşidi ise hemen hemen her bölgede bilinen tandır kültürüdür. Pek değişikliğe uğrayan bir hamur işi değildir. Her bölgede pişirme şekli ve lezzeti aynı kalmaktadır. Tandır her evin önünde yere gömülü bir fırın çeşidi diyebileceğimiz yapıdır. Kürtlerde Yemek Kültürü içinde ateş yakılarak, hazırlanan ince hamurların tandırın duvarına yapıştırılarak uygulanan pişirme şeklidir. Aynı zamandan sadece tandırda ekmek pişirilmeyip farklı et çeşitlemeleri de pişirilip servis edilmektedir. Genellikle Kürt yemek kültüründe ince olarak pişirilen her tür ekmeğin adı şikava olarak bilinmektedir.
Ekmek pek çok kültürde vazgeçilmezler arasındadır. Belli bölgelerde tandır ekmeği sıklıkla yapılsa da bazı bölgelerde mayalı, mayasız, susamlı ya da çörek çeşitleri gibi pek çok ekmek yapılıp tüketilmektedir. Örneğin bazı yerlerde sacda pişirilen gözleme ve gözleme çeşitlerine sıkça rastlanılmaktadır. Özellikle kurutulmak için fazlaca pişirilen ekmekler su ile ıslatılarak sıkça tüketilmektedir. Bir diğer ekmek yemeği ise tirit olarak bildiğimiz et ve biber karışımından oluşan üzerine soğan ile kavrulmuş domates ya da salça dökülerek servis edilen yemek türüdür. Bazı bölgelerde ise tandır ekmeği ev içerisinde pişirilmektedir. Bu daha çok yufka olarak bildiğimiz ince hamurun sac üzerinde sık sık çevrilerek pişirme yöntemidir. Bu pişirme şekline de ev tandırı denmektedir.
Kürtlerde Yemek Kültürü gelelim biraz da tatlı çeşitlemelerine. Kürtler de yemeklerde tatlı çeşitleri de oldukça çoktur. Örneğin kahvaltı sofralarından el yapımı reçelleri görmek mümkündür. Kürt Mutfağı yine hamur işi şerbetli tatlılarda sıkça tüketilenler arasında yer almaktadır. Süt ve süt ürünlerine değinecek olursak bu kültürde süt, yoğurt ve peynir gibi ürünler bol bol tüketilmektedir. Kürtlerde Yemek Kültürü bir diğer geleneksel yemek ise içerisinde bolca üzüm yapraklarının olduğu kuzu dolma yemeğidir. Et yemekleri de ağırlıklı olarak tüketilmektedir. Kürt yemek kültüründe etli börekler, kavurmalar, kuzu ya da dana çevirmeler ve dolma ya da sarma çeşitlerinde et sıkça kullanılan bir besin türüdür. Bunlardan en çok bilinen ve tüketilen bir yemek türü olan kavurma çok meşhurdur. Bunun için 1 kilo kemiksiz kuzu eti, tereyağı ve tuz gereklidir. Kavurma yapılırken, kuzu eti tuzlanarak bir müddet bekletilir. Daha sonra kızartılmış tereyağına atılarak biraz kavrulup su ilave edildikten sonra kısık ateşte yavaş yavaş etler yumuşayıncaya kadar pişirilip servis edilir. Bu ve buna benzer et ve çeşitleri yapılıp tüketilmektedir. Bir diğer ifade ile etli çorbalarda Kürtlerde yemek kültürünü zenginleştiren unsurlardan biridir.
Yemek her kültür için yaşam şeklinin en önemli parçalarından biri olmuştur. Her bölge bulunduğu yer ve ekonomik zaman dilimine göre yemek yeme alışkanlığımızı geliştirmiştir. Bu süreç tarihten bu yana bu noktaya gelinmiştir. Doğu bölgesinin kendine has yemek kültürleri vardır. Yine diğer bir ifade ile Karadeniz Bölgesinin de kendine has yemek çeşitliliği söz konusudur. Kürt Mutfağı İç Anadolu bölgesine gelindiğinde bura da yapılan yemek çeşitliliği daha farklıdır. Ege bölgesinden söz edecek olursak eğer iklim özelliklerine göre yeşilliği ve sebzenin bolca tüketildiği gözlenmektedir. Yemek kültürü her ne kadar modern çağın sunduğu işlem gıdalar ile sekteye uğrasa da geleneksel tatlarımız hala önemini korumaktadır. Kürtlerde Yemek Kültürü bu noktada her yörenin kendine has lezzeti ve kendine has yemek kültürü ağızları tatlandırmaya devam edecektir.
Kürtlerde Yemek Kültürü
Yorum Yaz