Ahmet Kaya Kimdir? Hayatı, Kürt Mü

Ahmet Kaya’nın hayatı Protest müziğin önemli isimlerinden biri olan Ahmet Kaya, sevenlerinin aklına ‘Ahmet Kaya Kimdir?’ Sorusunu sordurmaktadır. Ahmet Kaya, Kürt bir ailede dünyaya gelmiş ve büyümüş bir müzisyendir. Zor şartlarda büyümüş ve birçok zorluk yaşamıştır. İlkokul zamanında yaşadıkları geçim sıkıntısından dolayı sürekli olarak ek işlerde çalışmıştır. Askerlik dönüşü Emine Kaya ile evlenerek Çiğdem adında bir kızları doğmuştur. Yine bu dönemde Ruhi Su’ya besteleri nasıl yorumladığını göstermesi kariyerinde büyük bir adım olarak anılmaktadır. Özellikle yorumlama sırasında Ruhi Su’nun verdiği öğüt Ahmet Kaya’yı oldukça şaşırtmıştır. Bunun üzerine kendisi yılmadan yeni dinletiler ve albümler yayınlamıştır. Ahmet Kaya’nın hayatı 1985 yılında evlendiği eşinin ilettiği ‘Şafak Türküsü ile değişmiştir. Başı zaman zaman derde girdiği için albümleri sakıncalı görünüp dönem dönem toplatılmıştır. Ahmet Kayanın hayatı hakkında daha fazla bilgi için ayrıca Ahmet Kaya Kimdir? makalemizi de inceleyebilirsiniz.

Ahmet Kaya’nın hayatı kadar yaşadıkları da oldukça ilginçtir. Ahmet Kaya’nın severleri, Ahmet Kaya’nın hayatı hakkında daha detaylı bilgi öğrenmek istemektedir. Ahmet Kaya 1957 yılının 28 Ekimin’de dünyaya Malatya’da gelmiştir. Ailesi Kürt kökenlidir ve aslen Adıyamanlı’dır. Ahmet Kaya ailenin beşinci çocuğu olarak doğmuştur. Babası Sümerbank’ın fabrikasında çalışan bir işçiydi. Malatya’da doğan Ahmet Kaya, ilkokulu da bu şehirde okumuştur. Okula gittiği dönemlerde bulduğu boşluklarda ya da tatillerde para kazanmak için ek işlerde çalışırdı. Bu ek işler ya bir plakçıda ya da herhangi bir minibüstedir.

Ahmet Kaya’nın hayatı Müziğe olan yatkınlığı babasının 6. Yaş doğum gününde hediye ettiği bağlama ile tanışmasıyla ortaya çıktı. Babası her ne kadar Sümerbank Fabrikası’nda çalışsa da ailede geçim sıkıntı mevcuttu. Bu yüzden Malatya’dan 1972 yılında İstanbul’un Koca Mustafapaşa semtine göç ettiler. Var olan geçim sıkıntısından dolayı Ahmet Kaya okulu bıraktı ve ek işler aramaya başladı. İşportacılık ve çeşitli işyerlerinde çalışan Ahmet Kaya, boş vakitlerinde hobi olarak babasının hediye ettiği bağlamayla şarkı söylerdi. Ancak yine de okulu bitirmeyi kafasın koymuştur. Bu yüzden liseyi açıktan bitirmeye karar verip bu başarıyı elde etmiştir. Liseden sonra ise Eğitim Enstitü’sünün keman bölümüne girmeyi hak kazanmıştır.

1978 yılından itibaren Ahmet Kaya’nın hayatı daha farklı biçimde şekillenmiştir. Gelibolu’da askerlik yaparken orkestrada müzik çalışmalarına da devam etmiştir. Askerlikten döndükten sonra Emine Kaya ile evlenmiş ve 1982 yılında kızları doğmuştur. Kızlarının ismi Çiğdem’dir. Bu dönemlerde Ruhi Su’nun Boğaziçi Üniversitesi’ndeki dinletisine gitmiştir ve kendisine oldukça hayrandır. Konser çıkışı çok fazla uğraşsa da büyük ustanın yanına gitmeyi başarıp bestelerini nasıl yorumladığını göstermeyi başarmıştır. Bu sırada Ruhi Usta’nın ‘Mahsus Mahal’ eserini yorumlamıştır. Yorumlama sırasında Ruhi Usta bir anda şarkıyı ortadan kesip bağlamayı almıştır. Ahmet Kaya’ya o noktada çok önemli bir öğüt olan “Öyle at teper gibi bağlama çalınmaz, kavga edilmez bağlamayla, bağlama ile meşk edilir.” demiştir. Bunun üzerine Ahmet Kaya çok büyük şaşkınlığa uğrasa da bildiğinden çok da şaşmamaktadır.

Ahmet Kaya’nın hayatı bu olaydan sonra ilk verdiği dinletilerden biri olan Hodri Meydan Kültür Merkezi’ndeki dinletisinde çok dikkat çekici ve Ruhi Su’ya cevap niteliğinde bir afiş düzenlenmiştir. Afişin üzerinde cevap olarak “Bağlama Böyle de Çalınır!”  yazmaktadır. 1985 yılında Unkapanı’nında şarkılarını çalmıştır ancak bu şarkılar çok da beklenen yorumları almamıştır. Bunun üzerinden biraz zaman geçtikten sonra Ahmet Kaya ilk albümü olan ‘Ağlama Bebeğim’i arkadaş yardımlarıyla yayınlar. Ancak yayımlandığı zaman hemen toplatılır ancak daha sonra sansürü kaldırılmaktadır. 1985 yılında Gülten Hayaloğlu ile evlenmektedir. Gülten hanım idam cezasına mahkum olan Nevzat Çelik’in ‘Şafak Türküsü’ adlı şiirini Ahmet Kaya’ya iletmiştir.

Ahmet Kaya’nın hayatı 1986 yılında ‘Şafak Türküsü’ albümü ile geniş kitlelere ulaşmış ve en büyük atılımını yapmıştır. Daha sonra yayınladığı albümü ise ‘An Gelir’dir. Ahmet Kaya’nın hayatı bu adımlarla git gide bilinmeye ve merak edilmeye başlar. Bu albümlerden sıra 1987 yılında ‘Yorgun Demokrat’, 1988 yılında ‘Başkaldıramıyorum’, 1989 yılında ‘İyimser Bir Gül’, 1990 yılında ise ‘Sevgi Duvarı’ isimli albümleri yayınlamıştır. Bu albümlerin çoğunda Gülten Hayaloğlunun kardeşi olan Yusuf Hayaloğlu’nun şiirleri yer almaktadır. Bu yüzden Gülten ve Ahmet çifti GAK ismi verdikleri bir müzik yapım firması ve stüdyo açmışlardır. Albüm çalışmalarına ek olarak Ahmet Kaya halk konserlerine de devam etmektedir. Dönem dönem albümleri sakıncalı görünüp toplatıldığı için yeni çıkarttığı albümün adı ‘Başım Belada’dır.

Ahmet Kaya’nın hayatı sadece konser ve albümlerden ibaret değildir. 1990 yılında Tatar Ramazan ve 1992 yılında Tatar Ramazan Sürgünde filmlerinin müzik sorumluluğunu da almıştır. 1994 yılında ise Kanal D’de yayınlanan ‘Ahmet Abi’nin Vapuru’ programını da yapmıştır. Müzik hayatının ilk dönemininde bağlamaya ağırlık vermiştir. Yaptığı müzik türü Pop, Türk Halk Müziği ya da Arabesk müzik kategorilerinden hiçbirine dahil edilemediği için yaptığı türe Devrimci Arabesk denilmiştir. Ahmet Kaya yaptığı müzik türüne bu ismin verilmesine karşı çıkmaktadır. Bestelerin çoğunu kendisi yazsa da Attila İlhan, Can Yücel, Nevzat Çelik, Hasan Hüseyin Korkmazgil, Enver Gökçe, Ahmed Arif gibi tanınmış şairlerin şiirlerini de bestelemiştir.
Ahmet Kaya’nın hayatı oldukça dolu dolu geçmiş ve söylediği birçok söz için kendisine dava açılmıştır. Bestelediği şarkılarda genellikle toplumsal meseleler mevcuttur. Buna ek olarak var olan yirmi iki albümünden bir adet kürtçe şarkı ve bir adet de kürtçe açılışı mevcuttur. Bu kürkçe şarkının adı ‘Kervan’dır. 1999 yılında Magazin Gazetecileri Derneği’nin Princess otelde düzenlenen kongresinde yılın en iyi sanatçısı ödülünü almıştır.

Ahmet Kaya ödülü alırken Bana verilen bu ödül için İnsan Hakları Derneği’ne, Cumartesi Anneleri’ne, tüm basın emekçileri ve tüm Türkiye halkına teşekkür ediyorum. Bir de bir açıklamam var: Şu anda hazırladığım ve önümüzdeki günlerde yayımlayacağım albümde bir Kürtçe şarkı söyleyeceğim ve bu şarkıya bir klip çekeceğim. Aramızda bu klibi yayınlayacak yürekli televizyoncular olduğunu biliyorum, yayınlamazlarsa Türkiye halkıyla nasıl hesaplaşacaklarını biliyorum.” Açıklamasını yapmış ve halk tarafından oldukça sert eleştirilere maruz kalmıştır. Bu açıklamaları yaparken MGD görevlileri tarafından kongre salonundan çıkartılmıştır.

Bu olaydan sonra Ahmet Kaya’nın hayatı bazı suçlamalarla devam etti. 1993 yılında Berlin şehrinde Kürt İş Adamları Derneği’nin düzenlediği gecede konser verildiği iddia edilmiş ve bu fotoğraflar gazetelerde yayınlanmıştır. Bunun üzerine “Bölücü PKK terör örgütüne yardım ve yataklık yaptığı ve halkı ırk farklılığı gözeterek kin ve düşmanlığa tahrik ettiği” iddiasıyla hakkında  toplam 10.5 yıl ağır hapis istemiyle iki ayrı dava açıldı. Ahmet Kaya neden ceza aldı sorusunun cevabı da aslında bu suçlamalarda gizlidir. Bu davada yapılan iddiaları reddetmiş ve o tarihlerde Zuhal Olcay ile birlikte Avrupa Turnesi’nde olduğu ve böyle bir terör örgütünden haberdar olmadığını iddia etmiştir. Bunun üzerine 16 Haziran 1999 tarihinde Türkiye sınırlarından ayrılmıştır ve bu yargılamalardan toplam 3 yıl 9 ay ağır hapis cezasına çarptırılmıştır. Ancak kendisi bu dönemde yurtdışında olduğu için hapse girmemiştir. Bu dönemde aynı zamanda görüntülerin düzmece olduğu ortaya çıkmıştır.

1999 yılında Münih’te bir topluluğun düzenlediği konserde Ahmet Kaya’nın ‘Arabamı o şerefsizlerin memleketinde bıraktım’ dediği iddia edilmiştir ve bunun üzerine bir kez daha soruşturulma başlatılmıştır. Ancak bunun üzerine Ahmet Kaya açıklamasını 3 tane şerefsizin yüzünden ülkemde arabama bile binemedim.” Şeklinde yaptığını söyledi. 16 Kasım 2000 tarihinde Paris’in Porte de Versailles semtindeki evinde ‘Hoşçakal Gözüm’ isimli albüm kaydını yaparken kalp krizi geçirip hayatını kaybetmiştir. Ahmet Kaya’nın hayatı oldukça dolu dolu ve sansasyonel geçmiştir ve mezarı halen Paris’in Père Lachaise Mezarlığı’nda yer almaktadır. Ölümünden sonra 2002 yılında Ahmet Kaya’nın şarkılarını 20 ünlü sanatçı ‘Dinle Sevgili Ülkem’ albümü için söylemiştir.

Ahmet Kaya’nın hayatı merak edenlerin en merak ettiği sorulardan bir tanesi ‘Ahmet Kaya Türk mü kürt mü?’ Sorusudur. Ahmet Kaya’nın anne tarafı Türk iken baba tarafı Kürt’tür. Bu yüzden melez olarak geçse de Kürt bir sanatçıdır. 1957 yılında Malatya’da dünyaya gelmiştir ve ailenin beşinci çocuğudur. Yaşamı boyunca farklı suçlamalar ve davalarla karşılaşmıştır. Ahmet Kaya’nın hayatı birçok kişi tarafında ilgi duyulmuş ve merak edilmiştir. Ahmet Kaya Kürt mü yazısının ardından dileyen kullanıcılar Kürt olan ünlüler başlıklı yazımızı da inceleyebilirler.

Ahmet Kaya’nın hayatı kısaca şöyledir; 28 Ekim 1957 tarihinde Malatya’da doğmuştur. ‘Ahmet Kaya kaç yaşında öldü?’ Sorusu birçok Ahmet Kaya severin aklındaki sorudur. Ahmet Kaya 16 Kasım 2000 yılında Paris’te albüm kaydı yaparken geçirdiği kalp krizi sonucu vefat etmiştir. Yaşadığı zorlu dönemler ve kullandığı ilaçlar da bu sürece etki etmiştir. 43 yaşında vefat eden Ahmet Kaya, çocukluk dönemini geçim kaynağı bulmakla geçirse de yaşı ilerledikçe hayatının merkezi müzik olmuştur. Ahmet Kaya, 6 yaşında babasının aldığı bağlama ile müzik ile tanışmış ve hayatının her anında müziği yanından ayırmamıştır. Ahmet Kaya’nın hayatı sonucunda sevenlerine kalan birçok beste ve albüm bırakmıştır.

Ahmet Kaya nasıl öldü? Sorusu severleri için oldukça merak edilmiştir. 6 Kasım 2000 tarihinde Paris’in Porte de Versailles semtindeki evinde ‘Hoşçakal Gözüm’ isimli albüm kaydını yaparken kalp krizi geçirip hayatını kaybetmiştir. Ahmet Kaya’nın hayatı oldukça dolu dolu ve sansasyonel geçmiştir ve mezarı halen Paris’in Père Lachaise Mezarlığı’nda yer almaktadır. Ölümünden sonra 2002 yılında Ahmet Kaya’nın şarkılarını 20 ünlü sanatçı ‘Dinle Sevgili Ülkem’ albümü için söylemiştir. Ölümü ile severlerini oldukça üzmüştür. Ahmet Kaya’nın cenazesine 30 bin kişinin üzerinde katılı gösterilmiştir.

Ahmet Kaya severler Ahmet Kaya’nın hayatı hakkında merak edilenleri araştırdıklarında akıllarına ‘Ahmet Kaya Solcu mu?’ Sorusu takılmıştır. Kendisi birçok solcu gibi hissedip düşünse de her zaman kendisini Türkiyeli olarak tanımlayıp gördü. Ancak bazı severlerin görüşü kürt soluna daha yakın olan solcu olarak tanımlasa da tam olarak görüşü bilinmemektedir. Kendisine sorulduğu zaman bu soruya her zaman ben Türkiyeliyim cevabını vermiştir.

Ahmet Kaya’nın hayatı hakkında bilgiler verdikten sonra şimdi de Ahmet Kayanın eserleri hakkında bilgiler verebiliriz. Ahmet Kaya’nın çıkarttığı albümler sevenleri tarafından yıllar geçse bile sık sık dinlenmektedir. Ahmet Kaya’nın sevenlerine bıraktığı albümler aşağıdaki listededir :
1984 yılında ‘Ya Rıza Şimdi’
1985 yılında  ‘Ağlama Bebeğim’ , ’Acılara Tutunmak’
1986 yılında  ‘An Gelir’ , ’Şafak Türküsü’
1987 yılında ‘Yorgun Demokrat’
1988 yılında ‘Başkaldırıyorum’
1989 yılında ‘Resitaller-1’ , ’İyimser Bir Gül’
1990 yılında ‘Resitaller-2’ , ’Sevgi Duvarı’
1991 yılında ‘Başım Belada’
1992 yılında ‘Dokunma Yanarsın’
1993 yılında ‘Tedirgin’
1994 yılında ‘ Koçero (Selda Bağcan ile)’ , ’ Şarkılarım Dağlara ’
1995 yılında ‘Beni Bul’
1996 yılında ‘Yıldızlar ve Yakamoz’
1998 yılında ‘Dosta Düşmana Karşı’
2001 yılında ‘Hoşçakalın Gözüm’  adlı albümlerini severleriyle paylaşmıştır.
Ahmet Kayanın çıkardığı şarkıların ardından detaylı bilgi için Kürtçe Ahmet Kaya Şarkı Sözleri makalemizi de inceleyebilir böylece Ahmet Kayanın Kürtçe seslendirdiği eserlere de ulaşabilirsiniz.

Ahmet Kaya’nın hayatı konuşulurken Ahmet Kayanın ilk eşini anmadan hayatını anlatmak eksik kalacaktır. 1978 yılından itibaren Ahmet Kaya’nın hayatı daha farklı biçimde şekillenmiştir. Gelibolu’da askerlik yaparken orkestrada müzik çalışmalarına da devam etmiştir. Ahmet Kaya’nın ilk eşi Emine Kaya, Ahmet Kaya’nın askerlikten döndükten sonra ilk evlendiği kişidir. Ahmet Kaya ve Emine Kaya’nın 1982 yılında Çiğdem adında bir kızları doğmuştur.

Ahmet Kaya’nın hayatı sırasında şimdi de Ahmet Kayanın kızlarına değinmek istiyoruz. Böylece Ahmet Kayanın çocukları kimlerdir? sorularına da cevap bulabileceksiniz. Severler için Ahmet Kaya’nın kızları Ahmet Kaya’dan kalan birer miras olarak görülse de onların hayatı oldukça merak edilmektedir. Ahmet Kaya Gelibolu’da yaptığı askerlikten döndükten sonra Emine Kaya ile evlenmiş ve 1982 yılında ilk çocukları olan Çiğdem Kaya dünyaya gelmiştir. Ahmet Kaya’nın ikinci eşi olan Gülten Hayaloğlu’dan ise Melis Kaya adında bir çocukları vardı. Ahmet Kaya vefat ettiği dönemde kızları daha çok küçüktü. Ve kendilerini ben babamın ağacının gölgesinde büyüdüm olarak tanımlıyorlardı. Şimdilerde kendileri büyümüş ve babalarının hatıralarını devam ettirmeye çalışmaktadırlar.

Ahmet Kaya’nın hayatı araştırılırken birçok albümününde söylediği bestelerin yazarı olan Yusuf Hayaloğlu ile tanışması kendisi için bir dönüm noktası olduğunu görürürüz. Ahmet Kaya’nın Yusuf Hayaloğlu ile tanışması eşi Gülten Hayaloğlu sayesinde olmuştur. Yusuf Hayaloğlu eşi Gülten Kaya’nın öz kardeşidir ve bu sayede Yusuf Hayaloğlunun şiirleri hayatına girmiştir. 1987 yılında yayımladığı ‘Yorgun Demokrat’ adlı albümünde sözlerinin çoğu Yusuf Hayaloğlu’na aittir. Bu albümden sonra 1988 yılında çıkan ‘Başkaldırıyorum’ albümünde ise Yusuf Hayaloğlu’nun sadece iki bestesi mevcuttur. ‘Şarkılarım Dağlara’ albümü ile toplam 2.800.000 adet bandrol basılarak rekor kırılmıştır.  Bu albümün içerisinde ‘Özgür Çağrı’ isimde bulunan ‘Abin bir gün dağdan döner, sarılırsın yavrucağım’ sözü nedeniyle bütün albümler toplatılıp konserler yasaklanmıştır.

Ahmet Kaya’ya ait birçok da kitap bulunmaktadır. Ahmet Kaya’nın kitapları aşağıda görüldüğü gibidir. :
Ahmet Kaya resimli biyografi kitabı- Yağmurlu Ülkenin Sürgün Konuğu (Gam Yayınları)
Ferzende Kaya – Başım Belada (Gam Yayınları tarafından basılmış)
Ferzende Kaya – Serê min Ketiye Belayê (Kürtçe), Weşanên Gam / Gam Yayınları tarafından basılmış, İstanbul, Mayıs 2003.
Ahmet Kaya şarkılarının nota ve gitar akorları : Ahmet Kaya Nota Kitabı 1 (Gam Yayınları)
Ahmet Kaya şarkılarının nota ve gitar akorları :  Ahmet Kaya Nota Kitabı 2 (Gam Yayınları)
Ahmet Kaya şarkılarının nota ve gitar akorları : Ahmet Kaya Nota Kitabı 4 (Gam Yayınları)
Açık Yaranın Sesi – İlkay Kara (İletişim Yayınları tarafından basılmıştır)
Ahmet Kaya’nın hayatı bu kitaplar müzik severler tarafından alınarak şarkıların nota ve gitar akorlarına kolaylıkla erişebilmekdirler. Ahmet Kaya’nın bazı anılarının ve hayat hikayelerinin yer aldığı Ahmet Kaya resimli biyografi kitabı- Yağmurlu Ülkenin Sürgün Konuğu severin mutlaka okuması gereken kitaplardan bir tanesidir. Diğer çıkarttığı kitaplar temel olarak kendi şarkı ve bestelerinin akor ve notalarını içermektedir.

Ahmet Kaya ölümünden sonra severleri onu unutturmamak adına birçok şey yapmıştır. 2002 yılında ‘Dinle Sevgili Ülkem’ adında bir albüm yapılmış ve bu albümde 20 ünlü sanatçı Ahmet Kaya’nın şarkılarını dile getirmiştir.
Karwan parçası bilindiği üzere Ahmet Kaya’nın en bilinen kürtçe şarkısıdır ve bu şarkının da içinde bulunduğu ‘Hoşçakalın Gözüm’ , ‘Biraz da Sen Ağla’ albümleri yayımlanmıştır.
Paris’te Pere Lachaise Mezarlığındaki mezarı 2003 yılında tekrar düzenlenerek üzerine kardelen motifleri, enstrümanlar, şarkı sözleri, İstanul silueti ve büstü konulmuştur.
Türkiye’de kendi adına açılan tek yer olan Ahmet Kaya Halk Evi 2007 yılında Batman’da açılmıştır.
2012 yılının Haziran ayında magazin Gazetecileri Derneği Ahmet Kaya Özel ödülü vermiştir ve bu ilk ödül Ümit Yılmaz yani Ahmet Kaya’nın bağlamacısına verilmiştir.
İzmir’in Menemen ilçesine Dünya Barış Gününe denk getirilerek bir park açılmıştır.
Ahmet Kaya hakkında bilgiler verdiğimiz Ahmet Kaya Kimdir? Hayatı, Kürt Mü makalemizin sonuna gelirken bizleri takip eden kullanıcılara ayrıca Ahmet Kaya hakkında yazılar için Ahmet Kaya’nın Gizeminden; Kürt Edebiyatı Şiirleri başlıklı makalemizi de inceleyebilirler.