e
sv

Kürt Sinemasının Geçmişi

Yaptığı Kürtçe filmlerle Kürt sinemasında önemli bir konuma sahip olan Yılmaz Güney Filimleri hakkında bilgilerde vereceğimiz Kürt Sinemasının Geçmişi başlıklı makalemizde Kürt Sinema Tarihinin geçmişi hakkında konuşacağız. Kürt yönetmenleri ike Kürt filimleri hakkında bilgiler verecek olan makalemizde ilk Kürtçe film olan Zare filminin yapımını da bu makalemizde konuşacağız. Böylece bu yazımızda Kürtleri ilgilendiren filmler, kürt filimleri, yılmaz güney filimleri ve kürtçe filimler olmak üzere birçok konuda bilgi sahibi olabileceksiniz.
kürt sinema tarihi
avatar

Kundir

  • e 0

    Mutlu

  • e 0

    Eğlenmiş

  • e 0

    Şaşırmış

  • e 0

    Kızgın

  • e 0

    Üzgün

Yaptığı Kürtçe filmlerle Kürt sinemasında önemli bir konuma sahip olan Yılmaz Güney Filimleri hakkında bilgilerde vereceğimiz Kürt Sinemasının Geçmişi başlıklı makalemizde Kürt Sinema Tarihinin geçmişi hakkında konuşacağız. Kürt yönetmenleri ike Kürt filimleri hakkında bilgiler verecek olan makalemizde ilk Kürtçe film olan Zare filminin yapımını da bu makalemizde konuşacağız. Böylece bu yazımızda Kürtleri ilgilendiren filmler, kürt filimleri, yılmaz güney filimleri ve kürtçe filimler olmak üzere birçok konuda bilgi sahibi olabileceksiniz.

Kürt Sinemasının Geçmişi

Sinema tarihine baktığımızda sanatın 7. dalı olarak nitelendirilmektedir. Sinemanın doğuşunun Lumiere kardeşler ile başladığı belirtilmektedir. Kardeşlerin bulduğu sinema cihazının adı sinematograf idi. Ancak Edison’un bu süreçten önce kamerayı bulması bu konuda görüş ayrılığını ortaya çıkarmıştır.  Bu süreçte fotoğrafın keşfi de önem taşımaktadır. Fotoğrafın keşfi konusunda da tek isimden bahsetmek doğru olmayacaktır. Fotoğraf çalışmaları konusunda Fransız mucit Joseph Nicophere Niepce’nin daha fazla çalışmaları bulunmaktadır. Bu süreçten sonra fotoğraf kavramı üzerinde pek çok kişi çalışmıştır ve böylece gelişerek günümüze kadar gelmiştir. Lumiere kardeşlerin bulduğu sinema tekniği daha çok ticari bir mekanizma olarak adlandırılmaktadır. Lumiere kardeşler bu süreçte çalışmalarına devam ettiler.

Kürt Sinemasının Geçmişi sinemayı geliştirmek için yeni buluşlar denemeye devam ettiler. Bunların ışığında iki kardeşin filmleri 1895 yılında ilk defa gösterime girdi. Bu film babalarının fabrikasında çalışan işçileri anlatıyordu. Filmin adı ise ‘’işçilerin fabrikadan çıkışı…’’ adlı film gösterisiydi. Böylece zaman içinde sinema tarihinde filmler gösterilmeye başlandı ve gün geçtikçe ilerleyerek yeni cihazlar teknoloji ile buluşmaya başladı. Sinema her dönem de insanlığın son derece dikkatini çekmiş kavramlardan biri olmuştur. Gerek içeriği bakımından olsun gerekse ticari yönü ile her devrin en öncelikli ve popüler sanat dalları arasının başında yer almaktadır. Bunların ışığında Kürt sinemasının gelişimine değinelim.

Kürt Sineması Ve Gelişimi

Kürt sinemasının ilk filmi zare adlı filmdir. Zare Ermenistan’da çekilen filmdir.  Zare filmi 1915 yılında yaşanan bir aşk hikayesini ele almaktadır. Kürt sinemasının tarihinin bu film ile başladığı belirtilmektedir. Zare filmi 1926 yılında çekilmiş bir filmdir. Yine 1933 lü yıllarda çekilen bir filmde kadınların yaşamı, tutucuk ve gericilik gibi konular ele alınmıştır. Sadece yaşanmışlıkları ele alan filmler değildir bunlar. Aynı zamanda 1948 yılında Sovyet Ermenistanı Kürtleri adlı belgesel film çekilmiştir. Bu filmde anlatılan konu ise Sovyet sistemi kurulduktan sonra Kürt halkının yaşadığı değişimler ele alınmıştır. Bir belgesel filmi de 1959 yılında çekilmiştir. Bu belgesel filminin adı Ermenistan Kürtleri’dir.

Kürt Sinemasının Geçmişi bu belgesel Kürt halkının yaşadığı sosyal ve ekonomik sorunları anlatan bir belgesel filmi olarak adlandırılmaktadır. Yine 1933 yılında bir kadının eğitimde mücadelesini anlatan bir film çekilmiştir. Bu film Kürt sinema tarihinde bir kadının karşılaştığı zorlukları en iyi anlatan filmlerden biridir. Filmin adı ise ‘’Yezidi Kürtler adlı filmdir.’’ Filmde Zine isimli bir öğretmenin tayin olduğu köyde öğrencilerine eğitim vermesinin tepki ile karşılanması ele alınıyor. Zine köy halkının son derece rahatsız olduğu biri haline geliyor. Öyle ki zine köyden uzak yaylalarda öğrencilere Kürt alfabesini öğretmeye çalışıyor. Kürt filmlerinin genel bir bakış açısının olduğu gözlenmektedir. Yurt özlemi, kadının toplumdaki yeri, ve halkların yaşadığı değişim gibi…

  • Kürt filmleri konusu bakımından tarihi süreçleri öğreticidir.
  • Kadının tarihte verdiği mücadeleyi keskin bir dille anlatır.
  • Zare adlı film sessiz bir film olmasına rağmen sonradan seslendirilmiştir.
  • İlk film çekimlerinde Kürt köylerindeki halkın katkısından sıkça bahsedilmektedir.
  • Zare adlı film Elegez dağlarının eteklerinde çekilmişti. Ve bu filmde oynayanların çoğu köy halkı idi.
kürt sinema tarihi

kürt sinemasının tarihi

Mem ü Zin Şiirinin Sinema Tarihindeki Yeri

Mem ü zin Ahmed-i Hani adlı alimin şiirlerinden biridir. Hem Kürt edebiyatında hem de Kürt sinema tarihinde son derece etkili bir eser olarak belirtilmektedir. Mem ü Zin konusu itibari ile güneydoğuda yaşanan imkansız bir aşkı anlatan filmlerden biridir. Yine bu filmde de feodal yapının etkileri ele alınarak kadının aşk hayatının ebeveynleri tarafından nasıl yönetildiğini ayrıntıları ile anlatan filmlerden biridir. Mem ağanın kızı Zin’e aşık olan bir gençtir. Zin adlı genç kız da bu delikanlıya karşı boş değildir. Bu aşka ağanın yardımcısından tutunda pek çok kişi müdahale etmektedir. Özetle filmin başından itibaren aşkın imkansızlığı net olarak ortadadır. Mem ü Zin şiirde olduğu gibi filmde de imkansızlığın seyrinde ilerleyen ve en etkili Türk filmlerinden biridir.Bu film 1990 yılında çekilen uzun metrajlı bir film olma özelliğindedir. Mem ü Zin Kürt edebiyatında çok önemli bir yere sahip hikayelerden biridir. Bu hikayenin filmleştirilmesi de sanat tarihi açısından son derece önemlidir.

Yılmaz Güney Ve Sinema Tarihi

Kürt sinema tarihine baktığımızda ilk akla gelen sinema sanatçılarından biri Yılmaz Güneydir.  Yılmaz Güney 1 Nisan 1937 yılında doğmuştur. Asıl adı Yılmaz Pütündür. Yılmaz Güney Adana’lı çiftçi bir ailenin iki çocuğundan biri olarak dünyaya gelmiştir.  Annesi zaza ve babası Kürt olan Güney o zamanlarda bile sinemaya olan aşkını belli etmekteymiş. Lise yıllarında bile doruk adında bir sanat dergisi hazırlamakta olduğu da ifade edilmektedir. Yılmaz Güney Güney Türk sinemasının da önemli sinema sanatçılarından biridir. Diğer bir tanımı ile sinemanın ‘’Çirkin kralı’’ olarak bilinmektedir. Yılmaz güney protest kişiliği, siyasi görüşü ve çekmiş olduğu filmleri ile önemli bir iz bırakmış sanatçılardan biridir. Kürt Sinemasının Geçmişi aynı zamanda başarıları, yönetmenlik tarafı, öykü yazarı oluşu Güney’in son derece renkli kişiliğinin olduğunun ispatı olarak tanımlanmaktadır. Yılmaz Güney tam olarak 104 filmde başrol oyuncusu olarak oynamıştır. 50 ye yakın filminde senaryosunu kendisi yazmıştır. Yılmaz Güney’in ‘’Yol’’ filmi Cannes Film Festivalinde Altın Palmiye ödülünü kazanmış sinema sanatçısıdır.

Kürt sineması tarihi boyunca halkların yaşadığı sorunları filmleştirmiş bir içeriğe sahiptir. Bunların yanı sıra komedi bazında da filmler yapılmıştır. Tarih boyunca Kürt halklarının yaşadığı filmlere anlatan yönetmenler yeni yüzyıl sinemalarında da hem film hem de dizi olarak yeni çalışmalar imza atmaktadırlar. Sinema tarihinde önemli bir eyere sahip olan Kürt filmleri içerikleri bakımından son derece dikkat çeken filmlere sahiptirler. Özellikle Kürt sinemasının başladığı ilk süreçlerden bu yana kadınların yaşadığı sorunları ele almaları da önemli unsurlardan biri olarak görülmektedir.

Yılmaz Güney Filimleri

Kadınların toplum üzerinde uğradığı ayrımcılıklar pek çok film üzerinden anlatılmaya çalışılmıştır. Özellikle bu yönü ile de pek çok sinema eleştirmeni tarafından Kürt sinemasının yeri ayrı tutulmaktadır. Kadınlara uygulanan ayrımcılığı en iyi dile getiren film ise ‘’Yezidi Kürtler’’ filminde öğretmen olarak bir köye atanan Zine’nin yaşadığı zorluklar olarak belirtilmektedir. Yeni dönem Kürt sinemasını da ele alacak olursak son derece güzel filmler çekilmektedir. 2017 yılında Bingöllü yönetmenin çektiği ve Kürtçe ve Zaza’ca dilinin kullandığı film Belçika’da düzenlenen ‘’Move Me Film Festivalinde Uluslararası en iyi film ödülüne layık görüldü. Vir ( bellek ) adlı filmin yönetmeni hafızanın sadece birikim olarak ele alınmasını doğru bulmadığını ifade ederek, toplumun hafızasında önemine bu filminde yer verdiğini ifade etmektedir.

Yönetmen Kürt sinemasındaki bazı yönetmenleri tenzih edip fazlası ile bazı konuların ajite edildiğine belirterek, bunun doğru olmadığını ve sinemayı başka bir boyuta taşıdığını belirtmektedir. Yönetmen duyguların anlatım biçimin gerçekliğinin bozulmadan beyazperdeye aktarılmasının daha güzel sonuçlar vereceğinin altını çizmektedir. Yönetmen Kürtçe’nin Zaza’ca dilinde çok az film çekildiğini ve bunun Kürtçe dili içinde diğer diller içinde etkisinin artmasını istediğini ifade etmektedir. Kütçe2nin Zaza’ca dili de UNESCO tarafından yok olmakta olan diller listesine alındığını da ifadelerinde belirtmektedir.

Kürt Sinemasının Geçmişi bir diğer ödüllü film ise 2016 yılında pek çok ödül alan Kürt yönetmen Key Bahar’ın çekmiş olduğu ‘’ Ben Sami ‘’ adlı 35 dakikalık bir filmdir. Bu film yaklaşık olarak 100 festivale katılıp toplamda 40 ödül almış filmlerden birisidir. Son dönemlerde bu filmlerin dünya çapına ulaşması yeni dönem Kürt sineması için son derece önem taşımakta

******************************************************

KÜRT SİNEMASI KONUSUNA BENZER MAKALELER: 

okuyucu yorumlarıOKUYUCU YORUMLARI

Sıradaki içerik:

Kürt Sinemasının Geçmişi