Kürt edebiyatında önemli eserler bırakarak adını duyuran ve günümüzde en çok ödül alan Kürt yazarları arasında yer alan Fırat Ceweri’nin hayatı hakkında önemli bilgiler vereceğimiz Fırat Ceweri Biyografisi ve Eserleri makalemizde sizlerde Fırat Ceweri’nin şiirleri ve Fırat Cewerinin eserleri hakkında bilgiler elde edebileceksiniz.
Makalemizde sadece Firat Cewerinin hayatı değil aynı şekilde Fırat Cewerinin kitapları hakkında da kısa bilgiler vereceğiz. Bilindiği üzere Kürt gençleri arasında en çok okunan kitaplar arasında biri de Fırat Ceweri’nin Maria Bir Melekti kitabı yer alıyor. Bu makalemiz sayesinde Maria Bir Melekti kitabının içinden geçen sözleri de kısaca burdan okuyabileceksiniz.. Konuyu daha fazla uzatmadan makalemize geçelim.
İçindekiler:
Fırat Ceweri nerelidir? sorusu ile başlayalım. Fırat Cewerî, 1959 yılında Mardin’de doğmuştur. Gençlik yılları Nusaybin’de geçen Ceweri, 20 yaşlarının sonrasında Kürt edebiyatına ilgi duymaya başlamıştır. Kürt yazar, gazeteci ve çevirmen olan Ceweri, 1980 ihtilali öncesinde İsveç’e yerleşerek Kürtçe eserler meydana getirmeye başlamıştır. Mardin’li olan yazar, aynı zamanda çevirmenlik ve gazetecilik yapmaktadır. İsveç’te 10 yıl boyunca Nûdem Gazetesi’nin editörlüğünü yapmıştır. Steinbeck, Anton Çehov, Dostoyevski, Astrid Lindgren, Hemming Mankell ve Yaşar Kemal kitaplarını Kürtçeye çeviren Ceweri’nin toplamda 10 kadar kitabı bulunuyor.
İsveç’te yaşadığı yıllarda daha çok öykü alanında yoğunlaşan Ceweri, bununla beraber dünya edebiyatına ait olan klasik – modern birçok eseri Kürtçeye çevirmiştir. Modern Kürt edebiyatının öne çıkan yayınlarından olan ‘Hawar dergisi’ni güncelleyerek Nüdem yayınları arasına koymuştur. 1987 yılından İsveç yazarlar birliği üyesi olan Ceweri, halen daha İsveç ‘Pen’ yönetim kurulu üyelisidir ve sürgündeki yazarlar komitesi’nin de başkanıdır. Kürtçe on üç kitap yazmıştır. Dünya yazarlarının eserlerini, öyküleri Almanca, Farsça, Arapça ve Türkçe’ye çevirmiştir. Son olarak ‘Solgun Romans’ adlı öykü seçkisi Avesta yayınları tarafından yayınlanmıştır. En önemli eseri; Kürt öykü antolojisi kategorisinde yayınlanan iki ciltlik ‘Antolojiya Çiroken Kürdi’dir. Fırat Cewerinin hayatını kısaca anlattığımız bu başlığımızda Fırat Cewerinin biyografisi hakkında bilgiler verdik. Bir önceki makalelerimizden biri olan Celadet Ali Bedirhan Biyografisi ve Eserleri başlıklı yazımızı okuyarak, Celadet Ali Bedirhanın hayatı hakkında bilgiler elde edip eserlerine ulaşabilirsiniz.
Fırat Ceweri Biyografisi ve Eserleri makalemizin devamında Fırat Cewerinin kitaplarından geçen sözleri derlendirip sizlere sunmaya çalışacağız. Fırat Ceweri Sözleri arasında en güzel olan sözleri seçim sizlerle paylaşıyoruz. Genç yaşlardan beridir birçok yayın, makale, kitaba imza atan ünlü yazarın kendine ait özlü sözleri de bulunuyor. İşte aşağıda bunlardan birkaç örnek bulabilirsiniz.
‘Gerçeği görebilmek için düşüncelerimizi değil, konumumuzu değiştirmemiz gerekir, zor olan da budur zaten…’
‘15 yıl önce kurtuluş için ayaklandığımız şehir, aç karnını doyurmak için şimdi kızlarını satıyor’
‘Umarım siz de doktorum gibi bana sigaranın zararlarından bahsetmeyeceksiniz. Ciğerlerimdeki lekeler sigaradan değil, sizin için çektiğim sıkıntılar yüzünden bunu bilmenizi istiyorum. İki yüzlülüğünüzden ve sahtekarlığınızdan dolayıdır, kıskançlığınızdan, fesatlığınızdan dolayıdır. Manasız huzursuzluklarınızdan, işe yaramaz çabanızdandır’.
‘Bu şehrin adını alanlar, taşıdığı bu adla böbürlenenler de bu dile değer vermiyorlar.’
Fırat Cewerinin sözlerini paylaştığımız bu başlığımızda farklı farklı kitaplarından istifade etmeye çalıştık. Bu vesile ile en çok beğendiğimiz sözler arasında olanları seçip sizlerle paylaşmak istedik. Daha önce yazmış olduğumuz Ehmedê Xanî Biyografisi ve Şiirleri başlıklı yazmızı okuyarak Ehmedê Xanînin hayatı hakkında bilgiler elde edebilir, Ehmedê Xanînin şiirlerine ulaşabilirsiniz.
Fırat Ceweri’ye ait en çok okunan ve ses getiren Fırat Ceweri kitapları; Birini Öldüreceğim, Solgun Romans, Geç Bir Sonbahardı, Lehi, Maria Bir Melekti gibileridir.
Fırat Ceweri Biyografisi ve Eserleri yazımızın devamında Fırat Cewerinin Maria Bir Melekti kitabı hakkında konuşacağız. Ceveri 1980’den beri İsveç’te yaşamakta ve 2015 yılında yayınlanan son romanı ‘Maria Bir Melekti’ Mardin Everest yayımcılık tarafından piyasaya sürülmüş bulunuyor. Ceweri konuşmalarında sıklıkla kendi dilinde özgürce yazabilmek için İsveç’e de yaşamayı tercih ettiğini vurgularken, 1992 yılından beridir burada sürekli ve aralıksız olarak Kürtçe yayınlanan Nüden dergisini de basıyor. Öncelikle Nûdem Yayınevi’ni kuran Ceweri, ardından Nûdem Werger adlı çeviri dergisini yayınladı ve birçok eseri Kürtçeleştirdi. Ayrıca kendi yapıtlarını da; Arapça, İsveççe, Almanca, Türkçe ve Farsçaya çevirerek dünyaya kazandırdı. Gelelim en son yayınlanan ve konusunun ilginçliği ayrıca sürükleyici yanıyla ses getiren ‘Maria Bir Melekti’ adlı kitabının konusuna. Sitemizde daha önce paylaştığımız Ehmedê Xanî(Ahmed-i Hani) ve Eserleri başlıklı makalemize ulaşarak Ehmedê Xaninin Eserlerini öğrenip ilk Kürtçe sözlük olan Nubihara Biçukan eseri hakkında bilgi sahibi olabilirsiniz.
Fırat Ceweri Biyografisi ve Eserleri makalemizin devamında Maria Bir Melekti Kitabının Konusunu ele alacağız. Olay İsveç’in soğuk ve karlı sokaklarında geçiyor ve iki bölümden oluşuyor. İlk bölümde Daniel ve Maria’nın öyküsü anlatılıyor. Rüya- gizem atmosferi içince geçen kitapta ‘dengbej’ masallarından da esinleniliyor. ‘Maria Bir Melekti ‘ kitabı oldukça gizemli temalara sahip ve okuyucuyu sürekli merakta bırakan akıcılıkta bir roman. Bu ikilinin serüveninde sürekli oluşacak manzarayı tahmin etmeye çalışıyorsunuz, kısacası hikaye heyecanlı bir serüven üzerine kurulu. Kitapta birinci bölümde sürekli Daniel’e hitap edilirken, sonrasında olay Daniel’e ve Rozin –Maria hikayesine dönüşüyor. İkinci bölüm Polis merkezi, kriminoloji ve verilen tanık ifadeleriyle gelişiyor.
Başlangıçta Daniel, gençliğini aramak için yola çıkmış olan aklı karışık hatta yitik bir erkektir. Bir gün vitrinde kendisine gülümseyen gençliğini görür ve sonrasında aşkı bulur. Rozin denen bu kadını kimi zaman eşi Maria’ya da benzetir. Aşık olduğu bu kadın kendisini tanırken, Daniel’se bu kadın hakkında sürekli Rozin ve Maria sanrıları arasında git geller yaşar. Ve zamanla kendi evinde karısını ve kendini yabancılayarak yaşamaya koyulur. Hatta zaman içinde o evde kendini tutulan bir tutsak gibi görmeye başlar. Karısını Türk polislerine benzetir kimi zaman. Arada bir ‘Co’ adında hayali bir köpeğin saldırısına uğradığını söyler. Sonuç olarak Daniel’in yaşadığı bu depresyonun içinde bir gün eşi Maria ona gideceği endişesiyle engel olmak isterken, ‘gidersen kendimi öldürürüm’ diyerek elinde bir bıçakla karşısına çıkar ve ikili arasında yaşanan arbedede, bıçak Maira’ya saplanır ve Maria oracıkta ölür. Daniel öncesinde panikle kaçmak ve kaçmamak arsında kalsa da orayı terk eder ama kısa süre sonra pişmanlık duygularıyla eve geri döner. Daha önceki makalelerimizden olan Feqîyê Teyran Biyografisi başlığını okuyarak Feqîyê Teyran şiirleri ve Feqîyê Teyran hayatı hakkında bilgiler elde edebilirsiniz.
Ardından“ Ya Rab! Bu kadına ruh ver!” diyerek yalvarmaya başlar. Sonrasında cesedin yanına uzanıp uykuya dalar aynı anda da bir ölüyle öldüğünü düşünmektedir ama uykusunda Maria ile birlikte canlandığı düşünü görür. Sıçrayarak uyandığında kendini ölü kadını öperken bulur. Ardından doğruca dudaklarını yıkamak için banyoya koşar. Burası romanın en etkileyici bölümüdür.
Sonrasında Daniel cesedi saklama çabasına düşecektir. Karısının cesedini yorganın altına ve ardından karyolanın altına saklamaya çalışır hatta cesedi giydirerek onunla araba yolculuğuna çıkar ve onunla konuşur. Bir ara polise gitmeyi bile düşünür fakat sonuçta cesedi kullanılmayan bir gümüş madenine yuvarlar. İkinci bölüm polis ve çağırdığı tanıklar üzerinedir. Daniel gibi ülkelerini terk etmek zorunda kalan ve İsveç’e yerleşmiş olan tanıdıkları ifade vermeye gelirler. Sonuçta Daniel’in 12 Eylül darbe sürecinde gözaltına alınan ve işkenceye uğrayan Ermeni bir dişçi olduğu anlaşılır.
Fırat Ceweri Biyografisi ve Eserleri
Yorum Yaz